Συντάξεις: Τι αλλάζει από το φθινόπωρο

Ευνοϊκές παρεμβάσεις στην Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ), στις συντάξεις χηρείας και στο επίδομα προσωπικής διαφοράς

Πέντε νέες παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό – με μέτρα που θα ανακουφίσουν τους συνταξιούχους – φέρνει νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας το οποίο σχεδιάζεται να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση το φθινόπωρο.

Πρόκειται για ευνοϊκές παρεμβάσεις στην Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ), η οποία ροκανίζει τις αυξήσεις στις συντάξεις, στις συντάξεις χηρείας, καθώς και στο επίδομα προσωπικής διαφοράς, το οποίο καταβάλλεται στους παλαιούς συνταξιούχους που δεν παίρνουν αυξήσεις συντάξεων.

Παράλληλα, θα προωθηθεί η διάταξη με το νέο μοντέλο απασχόλησης συνταξιούχων καθώς και η νέα ρύθμιση για συνταξιοδότηση των ελεύθερων επαγγελματιών με χρέη. Τονίζεται ότι στα μέτρα αυτά θα πρέπει να προστεθεί η θεσμοθετημένη αύξηση των συντάξεων από 1ης/1/2024 η οποία αναμένεται να κινηθεί στο 4,5%. Ειδικότερα:

ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ (ΕΑΣ)

Ερχεται κούρεμα του ποσοστού παρακράτησης της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης (ΕΑΣ) αφού διαπιστώθηκε ότι η εισφορά αυτή μειώνει δραστικά τις αυξήσεις στις συντάξεις που καταβάλλονται ετησίως. Η κυβέρνηση αποφάσισε να μεταφέρει για το φθινόπωρο τις αποφάσεις για να αντιμετωπιστεί η στρέβλωση της ΕΑΣ, η οποία επί της ουσίας είναι μια κρυφή φορολόγηση στις 400.000 συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Η βασική κυβερνητική επιφύλαξη είναι ότι έρχεται η βόμβα του δημογραφικού στο ασφαλιστικό σύστημα, που σημαίνει ότι ένα κούρεμα της μνημονιακής ΕΑΣ θα έχει επιπτώσεις στον κουμπαρά του ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών) στον οποίο καταλήγουν οι πόροι από την εισφορά.

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ

Με διπλό σύστημα παρακράτησης – άλλη φόρμουλα για μισθωτούς και άλλη για ελεύθερους επαγγελματίες – έρχεται το φθινόπωρο το νέο «πέναλτι» για τους εργαζόμενους συνταξιούχους. Το νέο σύστημα θα μπει σε εφαρμογή από τις αρχές του 2024, προκειμένου να αναπτυχθούν το ερχόμενο φθινόπωρο και τον χειμώνα τα απαραίτητα λογισμικά. Η διάταξη βρίσκεται υπό επεξεργασία με στόχο να ενσωματωθεί στο εργασιακό νομοσχέδιο το φθινόπωρο.

Το νέο σενάριο προβλέπει να μην υπάρχει τελικά «αφορολόγητο» εισόδημα για τους εργαζόμενους συνταξιούχους και η νέα παρακράτηση να επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι στο τραπέζι είχε πέσει σενάριο να υπάρξει ένας «κόφτης» προς τα κάτω στην παρακράτηση, ώστε αυτή να μην επιβάλλεται σε εισοδήματα έως 413 ευρώ τον μήνα (μια εθνική σύνταξη) και 4.956 ευρώ τον χρόνο. Ταυτόχρονα εξεταζόταν και «κόφτης» προς τα πάνω στην ποσοστιαία εισφορά, ώστε να μην υπερβαίνει σε ποσό τα 413 ευρώ τον μήνα (μια εθνική σύνταξη). Το βασικό σενάριο πλέον προβλέπει πως η ποσοστιαία παρακράτηση θα επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ, χωρίς πλαφόν προς τα κάτω. Το ποσοστό της παρακράτησης αναμένεται να είναι κοντά στο 15%.

Το νέο σύστημα του «πέναλτι» εξετάζεται να έχει διπλή φόρμουλα η οποία θα «κουμπώνει» στις ιδιαιτερότητες τόσο των μισθωτών όσο και των ελεύθερων επαγγελματιών. Στόχος – μεταξύ άλλων – είναι να μπορεί να εισπραχθεί ήδη από το 2024, καθώς αν εισπραχθεί για πρώτη φορά το 2025 με την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2024, του χρόνου θα δημιουργηθεί μια τρύπα στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ.

Ετσι, αν για τους μισθωτούς η τελική φόρμουλα προβλέπει μια πρόσθετη, μη ανταποδοτική εισφορά στο εισόδημά τους από τη μισθωτή απασχόληση, για τους ελεύθερους επαγγελματίες εξετάζεται η παρακράτηση να υπολογίζεται στο 50% της ασφαλιστικής κλάσης που έχουν επιλέξει οι επαγγελματίες. Ετσι ο συνταξιούχος που αυτοαπασχολείται κερδίζει το 100% της σύνταξής του και πληρώνει επαυξημένη κατά 50% την ασφαλιστική εισφορά που έχει επιλέξει. Για τη μεγάλη πλειοψηφία που έχουν επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία, το νέο «πέναλτι» θα είναι 115 ευρώ τον μήνα.

ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΕΗ

Αλλη διάταξη θα προβλέπει αύξηση του ορίου χρέους για συνταξιοδότηση.

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΧΗΡΕΙΑΣ

Οι δικαιούχοι, μετά την τριετία, χάνουν τη μισή παροχή σε περίπτωση ανάληψης εργασίας ή συνταξιοδότησης (από το 70% της σύνταξης του άμεσα ασφαλισμένου, στο 35%). Η εν λόγω περικοπή εφαρμόζεται ήδη στο Δημόσιο και θα επεκταθεί στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα, αλλά όχι με αναδρομική ισχύ.

ΕΠΙΔΟΜΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ

Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι θα συνεχίζει να στηρίζει τους συνταξιούχους με προσωπική διαφορά μέχρι αυτή να «σβήσει» εντελώς. Το μέτρο θα προωθηθεί στη Βουλή λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, πιθανόν μαζί με το επίδομα στήριξης λόγω ακρίβειας των ευάλωτων ομάδων. Το μέτρο που αναμένεται να αποκτήσει μονιμότερο χαρακτήρα προβλέπει την καταβολή του επιδόματος προσωπικής διαφοράς (200-300 ευρώ) σε όσους χάσουν την αύξηση του 2024. Το μπόνους, όπως είπε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων, θα δοθεί στο τέλος του 2023.

Πηγή: έντυπη έκδοση ΤΑΝΕΑ