Οι αγρότες δε βιάζονται να επιστρέψουν στα χωράφια τους… Θέλουν να πάνε κατευθείαν στις κάλπες!
Προς έκπληξη πολλών, οι κινητοποιήσεις των Ευρωπαίων αγροτών συνεχίζονται. Κάποιοι εγχώριοι παρατηρητές, εκτιμούσαν για τους Ελληνες αγρότες οτι θα επιστέψουν στα χωράφια τους τώρα που ανοίγουν οι δουλειές τους. Η τοποθέτηση αυτή αποδείχθηκε οτι στερούταν βάσης, αφού οι αγρότες μας δεν έχουν πια δουλειές τέτοια εποχή… Όπως διαβάζουμε σε ρεπορτάζ του Δ. Αντωνόπουλου στο insider.gr, οι Ελληνες παραγωγοί, μείωσαν πολύ τις εαρινές καλλιέργειες σπέρνοντας σιτάρια στα χωράφια τους, μια εύκολη και εκμηχανισμένη καλλιέργεια, κι έτσι φέτος θα μπορούσαν να κάνουν ταυτόχρονα και τον μπλοκατζή και τον αγρότη! Οι Ευρωπαίοι παραγωγοί από την πλευρά τους, έχουν από καιρό κάνει αντίστοιχες επιλογές προς τις απόλυτα μηχανοποιημένες καλλιέργειες, πράγμα που συνεπάγεται διαφορετικό και λιγότερο απαιτητικό τρόπο εργασίας.
Το γεγονός οτι οι αγροτικές κινητοποιήσεις συνεχίζονται, μειούμενες σε έκταση αλλά όχι σε ένταση σε πολλές Ευρωπαικές χώρες, σημαίνει οτι το πρόβλημα είναι μεγάλο, είναι πανευρωπαϊκό και η λύση του δεν φαίνεται να είναι ούτε εύκολη, ούτε σύντομη. Στη μικρή συνέντευξη που μας παραχώρησε ο κ Γιώργος Γάσιας, ένας ιστορικός που ειδικεύεται στην Αγροτική Οικονομική Ιστορία, με την ευκαιρία του πρώτου Συνεδρίου της επιστημονικής τους Εταιρείας, μας ανέφερε ξεκάθαρα οτι όταν έχουμε αλλαγές στο παραγωγικό μοντέλο έχουμε και μεγάλες αγροτικές κινητοποιήσεις. Είχαμε, αναφέρει το 1850, είχαμε και το 1910 στο Κιλελέρ, είχαμε και την δεκαετία 1960, είχαμε το 1980, όταν προσαρμοζόμασταν στα δεδομένα της τότε ΕΟΚ.
Άλλαξε λοιπόν το παραγωγικό μοντέλο της χώρας; Αλλάζει άραγε το παραγωγικό μοντέλο της Ευρώπης? Ναι, αλλά όχι πιθανόν τόσο προς το ζητούμενο, αφού τα σιτηρά δεν είναι καλλιέργεια υψηλής προστιθέμενης αξίας, η πρόσοδός τους είναι μικρή και η καλλιέργειά τους εντελώς εκμηχανισμένη και εύκολη. Φυσικά δεν ήταν αυτό το ζητούμενο για την Ελληνική γεωργία. Ολοι μας θα θέλαμε να βλέπαμε στους κάμπους και τα βουνά μας να παράγονται προιόντα που θα υποκαθιστούσαν τις πολλές εισαγωγές αγροτικών προιόντων και τροφίμων που κάνουμε κάθε χρόνο, καθιστώντας έτσι το σχετικό ισοζύγιο εναλλασσόμενο από οριακά θετικό σε οριακά αρνητικό και αντίστροφα τα τελευταία πέντε χρόνια. Ολοι οι Ελληνες είμαστε υπερήφανοι για τα προιόντα μας και την κουζίνα μας και πολύ θα θέλαμε να τα δούμε σε όλα τα ράφια της υφηλίου, βοηθούντος και της πολύ καλής τουριστικής μας φήμης. Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται οτι θα συμβεί σε μεγάλη έκταση στο προβλέψιμο μέλλον. Η παρουσία τους θα είναι σχετικά περιορισμένη.
Για την τάξη των πραγμάτων, να αναφέρουμε οτι παλαιότερα το σχετικό ισοζύγιο ήταν έντονα ελλειμματικό υπό το βάρος των πολλών εισαγωγών κτηνοτροφικών προιόντων αλλά και μεταποιημένων τροφίμων. Οι μεγάλες εξαγωγές φέτας αλλά και η συνεχής ανάπτυξη της βιομηχανίας τροφίμων, κάλυψαν το κενό και δίνουν ελπίδες για μονιμοποίηση του πλεονάσματος διατροφικών προιόντων.
Τα πράγματα στην Ευρώπη είναι λίγο διαφορετικά, αλλά κι εκεί αρκετά μπλεγμένα. Το εμπορικό πλεόνασμα της ΕΕ στα διατροφικά προίοντα διευρύνεται μήνα με τον μήνα (+27% τον Νοέμβριο 2023) αλλά προέρχεται κυρίως από τα μεταποιημένα τρόφιμα. Οι εξαγωγές αγροτικών προιόντων δεν προχωρούν με ικανοποιητικό ρυθμό. Και μη ξεχνάτε, η βιομηχανία τροφίμων, θέλει φθηνή πρώτη ύλη για να πετύχει χαμηλά κοστολόγια. Εδώ προκύπτει ένα μεγάλο θέμα συνεργασίας αγροτών και βιομηχανίας.
Στο ανάμεικτο λοιπόν αυτό κλίμα, με τους αγρότες να δίνουν μάχη επιβίωσης αλλά τα Ελληνικά τρόφιμα να μην λείπουν – παρά την εισβολή πολλών ξένων – ούτε από το εγχώριο τραπέζι ούτε από τις διεθνείς αγορές, οι αγρότες μας καλούνται να πάρουν αποφάσεις για το μέλλον των ιδίων και κατά συνέπεια του κλάδου. Ηδη έχουν φανεί κάποια σημάδια επιλογών τους. Για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, βλέπεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης να πωλείται σύσσωμος – πακέτο -ο μηχανολογικός εξοπλισμός ενός ικανού αριθμού αγροτών. Αυτό μπορεί να σημαίνει πολλά, όπως εξοικείωση με τις ηλεκτρονικές πωλήσεις, εγκατάλειψη του επαγγέλματος, ένταξη σε προγράμματα και αντικατάστασή του με ποιο σύγχρονο, ή και συνταξιοδότηση.
Ο κ Παναγιώτης Καλφούντζος, Πρόεδρος του Συνεταιρισμού Θεσγή, ανέφερε στο πρόσφατο συνέδριό μας Agrofuture Summit στην έκθεση Agrotica, οτι «κάθε ημέρα χάνουμε συναδέλφους από τις πλημμυρισμένες και πλημμυροπαθείσες περιοχές της χώρας». Προφανώς κάτι παρόμοιο θα συμβαίνει και με τις πυρόπληκτες.
Φαίνεται οτι η έξοδος από το αγροτικό επάγγελμα έχει επιταχυνθεί και πολλοί ψηφοφόροι τον Ιούνιο δεν θα ψηφίσουν σαν αγρότες αλλά σαν άλλοι επαγγελματίες. Δεν θα ξεχάσουν βέβαια την αγροτική τους ιδιότητα, διότι αυτή δεν ξεχνιέται εύκολα, αλλά όταν ο μισθός του χειριστή μηχανημάτων έργου «πέφτει» κάθε μήνα και είναι και ικανοποιητικός, τότε τα πράγματα αλλάζουν. Και η επίκληση του παραδείγματος αυτού δεν είναι καθόλου τυχαία, αφού πλήθος μικρών και μεγαλύτερων τεχνικών έργων, στελεχώνονται από πρώην ή και νυν αγρότες που είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση μηχανημάτων.
Τι μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά, είναι μια ιδιαίτερη εξίσωση. Με τα θετικά της και αρνητικά της. Μια πρώτη ένδειξη θα την έχουμε στις Ευροεκλογές του ερχόμενου Ιουνίου. Τότε, που οι αγρότες που έδωσαν πέρυσι τους μισούς περίπου ψήφους τους στη Νεά Δημοκρατία, θα κληθούν να αποφασίσουν, σε περιβάλλον βέβαια χαλαρότητας σε σχέση με τις εθνικές εκλογές, εάν έμειναν ικανοποιημένοι από τις κυβερνητικές ενέργειες.
Στο ενδιάμεσο, υπάρχει μια ακόμη δοκιμασία για την Κυβέρνηση, αυτή των πληρωμών των περίφημων οικολογικών σχημάτων, όπου εκεί φαίνεται οτι έχει επικεντρωθεί τώρα η κυβερνητική προσπάθεια ανάκαμψης της εικόνας της. Το σύστημα ΟΣΔΕ των δηλώσεων άνοιξε πάλι, ενώ συνεχείς είναι και οι αλλαγές για την ένταξη και νέων δράσεων στα οικολογικά σχήματα. Ηδη όμως οι αιτούμενες επιδοτήσεις, υπερβαίνουν κατά πολύ τις διαθέσιμε πιστώσεις σε πολλά μέτρα και φαίνεται οτι οι επιτελείς θα μπουν στον πειρασμό να ανακανείμουν πιστώσεις ανάμεσα στα μέτρα, αλλάζοντας έτσι και τις μοναδιαίες ανά στρέμμα επιδοτήσεις. Στην περίπτωση αυτή, ελλοχεύουν δύο κίνδυνοι: όσοι αγρότες είχαν κάνει προυπολογισμό με τα ήδη ανακοινωθέντα ύψη επιδοτήσεων και ήταν επιλέξιμοι με τα τότε κριτήρια, θα εισπράξουν αντί για τα χρήματα που υπολόγιζαν, μια… πολύ μεγάλη απογοήτευση, ενώ παράλληλα οι πρόσφατα ενταχθέντες στο σύστημα θα εισπράξουν τόσα λίγα χρήματα ώστε να τα θεωρήσουν χαρτζιλίκι.
Οι τρεις μήνες που μας χωρίζουν από τις Ευροεκλογές είναι για πρώτη φορά ένας τόσο πυκνός χρόνος αναφορικά με τα αγροτικά ζητήματα.
Πηγή: insider.gr