Ερώτηση στη Βουλή για τα προβλήματα των καπνοπαραγωγών ΠΕ Ροδόπης, από τον βουλευτή Ροδόπης Οζγκιούρ Φερχάτ της ΝΕΑΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, κατατέθηκε ερώτηση προς τον
Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην οποία αναδεικνύεται η απόγνωση
των καπνοπαραγωγών της ΠΕ Ροδόπης, οι οποίοι βλέπουν ότι η απώλεια της παραγωγής
τους, εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων και της ξηρασίας θα ξεπεράσει το
60%.
Με δεδομένη την οικονομική καταστροφή των καπνοπαραγωγών, τη φθίνουσα
πορεία των καλλιεργούμενων εκτάσεων από 10% έως 20% από χρόνο σε χρόνο, τη
μείωση της καπνοκαλλιέργειας που δείχνει ότι, οι δυσχερείς συνθήκες και η
οικονομική επισφάλεια αποτρέπουν τους νέους αγρότες να επενδύσουν στη γη και
να ζήσουν από αυτή, αλλά και την επιβεβλημένη στήριξη της παραγωγής και της
τοπικής οικονομίας, καθώς η ποικιλία του καπνού της Ροδόπης είναι μια από τις πιο
εκλεκτές ποικιλίες της παγκόσμιας καπνοπαραγωγής με κύρια χρήση στην
φαρμακολογία, στην ιατρική, στην κοσμετολογία και στην αρωματοποιία και αποτελεί
βασικό πυλώνα του αγροτικού εισοδήματος της μειονότητας, ερωτάται ο κ. υπουργός:
1. Τι μέτρα προτίθεστε να λάβετε για τη στήριξη της καπνοπαραγωγής στη Ροδόπη
και με τι χρονικό ορίζοντα;
2. Τι μέτρα προτίθεστε να λάβετε για τη μείωση του υπεραυξημένου κόστους
παραγωγής;
3. Προτίθεστε να αξιοποιήσετε τις επιχορηγήσεις κρατικής ενίσχυσης ήσσονος
σημασίας (de minimis) οι οποίες μπορούν να φτάσουν το ανώτατο όριο των
15.000€ ανά παραγωγό και να χορηγούνται επί τρία συναπτά έτη, ως ένα
μεταβατικό μέτρο στοιχειώδους κάλυψης των χρόνιων απωλειών εισοδήματος
των καπνοπαραγωγών και διατήρησης της καλλιέργειας;
4. Προτίθεστε κατά την αναδιαμόρφωση της νέας ΚΑΠ να συμπεριλάβετε τον καπνό
στα προϊόντα που επιδοτούνται;
5. Προτίθεστε να αλλάξετε τον εφαρμοστικό νόμο, έτσι ώστε οι καπνοπαραγωγοί,
που κατά πλειοψηφία λόγω μικρού κλήρου θεωρούνται μικροκαλλιεργητές και
κατά συνέπεια δεν δικαιούνται ένταξη σε προγράμματα σχεδίων βελτίωσης ή
άλλα χρηματοδοτούμενα προγράμματα μέσω ευρωπαϊκών ή κρατικών πόρων;
6. Προτίθεστε να αξιοποιήσετε τη μοναδικότητα και την ποιότητα του
συγκεκριμένου είδους καπνού πιστοποιώντας την παραγωγή και την προέλευσή
του;
Ακολουθεί αναλυτικά το κείμενο της ερώτησης.
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Θέμα: Ενίσχυση της παραγωγής καπνού στην ΠΕ Ροδόπης.
Σε απόγνωση βρίσκονται οι καπνοπαραγωγοί της ΠΕ Ροδόπης, καθώς βλέπουν ότι η
απώλεια της παραγωγής τους, εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων και της
ξηρασίας θα ξεπεράσει το 60%.
Η καπνοκαλλιέργεια αποτελεί βασική παραγωγή της Ροδόπης και παραδοσιακά
αποτελούσε μια δυναμική καλλιέργεια κυρίως για τους ανθρώπους της
μειονότητας. Η καλλιέργεια του καπνού είναι ζωτικής σημασίας καθώς αξιοποιεί
άγονα και επικλινή εδάφη σε μειονεκτικές και ορεινές περιοχές όπου δεν υπάρχουν
εναλλακτικές καλλιέργειες. Επιπλέον στην περιοχή μας υπάρχει ισχυρή παράδοση
και σημαντική τεχνογνωσία στην καλλιέργεια καπνών ανατολικού τύπου (ποικιλία
μπασμάς), ενώ επίσης είναι πολύ ανεπτυγμένος ο εμπορικός κύκλος του
παραγόμενου προϊόντος. Πρόκειται όμως για μια απαιτητική παραγωγή, η οποία
ξεκινά από την σπορά μέχρι και την ποιότητα του τελικού προϊόντος, και σε όλο
αυτό το διάστημα, από την Άνοιξη μέχρι και το Χειμώνα, χρειάζεται αυξημένος
κόπος αλλά και ευνοϊκές καιρικές συνθήκες. Δυστυχώς, η κλιματική αλλαγή και η
εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων καταστρέφουν τις καλλιέργειες και την
παραγωγή ή οδηγούν σε τεράστια απώλεια παραγωγής. Παράλληλα το πολύ
αυξημένο κόστος παραγωγής μαζί με τις ολοένα και μειούμενες οικονομικές
δυνατότητες των καπνοπαραγωγών δημιουργούν συνθήκες εγκατάλειψης του
κλάδου και εξαφάνισης του συγκεκριμένου αγροτικού προϊόντος που υπό κανονικές
συνθήκες θα έπρεπε να προστατεύεται με πιστοποιημένη ονομασία παραγωγής και
προέλευσης.
Οι δυσχερείς συνθήκες αλλά και η κυβερνητική αδιαφορία, καθώς από τον ΕΛΓΑ δεν
αποζημιώνονται οι καπνοπαραγωγοί ούτε για τα ξηραντήρια και τα σπορεία, ούτε
για τις ζημιές στην καλλιέργεια από τη φυτική νεκρωτική ίωση, ούτε ευνοούνται
από κρατικές ή ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις γιατί θεωρούνται μικροκαλλιεργητές με
μικρό κλήρο που δεν εκπληρώνουν τις προϋποθέσεις ένταξης αλλά ούτε και
επιδοτούνται με κάποιου είδους συνδεδεμένη ή βασική ενίσχυση, καθώς το
συγκεκριμένο προϊόν έχει απενταχθεί από τη λίστα των προς επιδότηση προϊόντων
της χώρας μας, έχουν ως αποτέλεσμα να μειώνεται συνεχώς ο αριθμός των
παραγωγών του καπνού στην ευρύτερη περιοχή της Ροδόπης. Ενδεικτικά
αναφέρουμε ότι το 2018 στη Ροδόπη καλλιεργούνταν πάνω από 60.000 στρ. ενώ το
2023 ο αριθμός έπεσε στα 23.840 στρέμματα.
Επειδή, η οικονομική καταστροφή των καπνοπαραγωγών του ακριτικού νομού της
Ροδόπης είναι τεράστια.
Επειδή η ποικιλία του καπνού της Ροδόπης είναι μια από τις πιο εκλεκτές ποικιλίες της
παγκόσμιας καπνοπαραγωγής με κύρια χρήση στην φαρμακολογία, στην ιατρική, στην
κοσμετολογία και στην αρωματοποιία.
Επειδή, η καπνοκαλλιέργεια συνεχίζει φθίνουσα πορεία με μείωση των
καλλιεργούμενων εκτάσεων από 10% έως 20% από χρόνο σε χρόνο.
Επειδή η μείωση της καπνοκαλλιέργειας δείχνει ότι, οι δυσχερείς συνθήκες και η
οικονομική επισφάλεια αποτρέπουν τους νέους αγρότες να επενδύσουν στη γη και
να ζήσουν από αυτή.
Επειδή, είναι επιβεβλημένη η στήριξη της αγροτικής παραγωγής και της τοπικής
οικονομίας.
Επειδή η μονοκαλλιέργεια καπνού, παρά τις όποιες δυσκολίες, αποτελεί βασικό πυλώνα
του αγροτικού εισοδήματος της μειονότητας.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός
1. Τι μέτρα προτίθεστε να λάβετε για τη στήριξη της καπνοπαραγωγής στη
Ροδόπη και με τι χρονικό ορίζοντα;
2. Τι μέτρα προτίθεστε να λάβετε για τη μείωση του υπεραυξημένου κόστους
παραγωγής;
3. Προτίθεστε να αξιοποιήσετε τις επιχορηγήσεις κρατικής ενίσχυσης ήσσονος
σημασίας (de minimis) οι οποίες μπορούν να φτάσουν το ανώτατο όριο των
15.000€ ανά παραγωγό και να χορηγούνται επί τρία συναπτά έτη, ως ένα
μεταβατικό μέτρο στοιχειώδους κάλυψης των χρόνιων απωλειών εισοδήματος
των καπνοπαραγωγών και διατήρησης της καλλιέργειας;
4. Προτίθεστε κατά την αναδιαμόρφωση της νέας ΚΑΠ να συμπεριλάβετε τον
καπνό στα προϊόντα που επιδοτούνται;
5. Προτίθεστε να αλλάξετε τον εφαρμοστικό νόμο, έτσι ώστε οι καπνοπαραγωγοί,
που κατά πλειοψηφία λόγω μικρού κλήρου θεωρούνται μικροκαλλιεργητές
και κατά συνέπεια δεν δικαιούνται ένταξη σε προγράμματα σχεδίων
βελτίωσης ή άλλα χρηματοδοτούμενα προγράμματα μέσω ευρωπαϊκών ή
κρατικών πόρων;
6. Προτίθεστε να αξιοποιήσετε τη μοναδικότητα και την ποιότητα του
συγκεκριμένου είδους καπνού πιστοποιώντας την παραγωγή και την
προέλευσή του;
Ο ΕΡΩΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ
Οζγκιούρ Φερχάτ