Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο: Ένα πρωτοπόρο στη φυτοπαθολογική έρευνα Ινστιτούτο στην Ελλάδα αναπτύσσεται με πόρους της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ

Προστασία της γεωργίας στην Ελλάδα από το 1929 και έρευνα στον 21ο αιώνα με πόρους του ΕΤΠΑ

του Θοδωρή Καραουλάνη (euractiv.gr)

 

Ένα από τα ιστορικότερα Ινστιτούτα στο πεδίο της φυτοπροστασίας και της υγείας των αγροτών στην Ελλάδα, ανακαίνισε πλήρως τις υποδομές του ανοίγοντας νέους ορίζοντες στη λειτουργία του.

Το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο ιδρύθηκε το 1929 και ήταν το πρώτο στο είδος του στην Ελλάδα που εξειδικευόταν κατά κύριο λόγο στη φυτοπαθολογία ή στη μελέτη των ασθενειών των φυτών που προκαλούνται από περιβαλλοντικούς παράγοντες, παθογόνους οργανισμούς ή άλλες λοιμώξεις. Παράλληλα, σε συνεργασία με το ομώνυμο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας τεκμηριώνει την εξέλιξη των ειδών για την χλωρίδα της χώρας. Ιστορικά, συνεργάζεται στενά με το ελληνικό Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της ποιότητας της γεωργίας της Ελλάδας και αξιολογεί τους κινδύνους των χημικών προϊόντων γεωργικής χρήσης και τις επιπτώσεις τους στην υγεία των ανθρώπων και στο περιβάλλον. Τις τελευταίες δεκαετίες, τα ερευνητικά του έργα εστιάζουν και στο φυσικό περιβάλλον, σε συνεργασία και με φορείς του Υπουργείου Περιβάλλοντος.

Ένα ίδρυμα με ιστορία χρειάζεται να προσαρμόζεται στις νέες εποχές και προκλήσεις. Για αυτό επιβαλλόταν η ανακαίνισή του και οι αρμόδιοι σχεδίασαν δράσεις για την αναβάθμισή του. Έτσι, η ανακαίνιση των κτιρίων του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου προέβλεπε την πλήρη αναβάθμιση των δομών του και την προσθήκη δύο υπόγειων στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις του στην Κηφισιά, στα βόρεια προάστια της Αθήνας. Στο πλαίσιο του έργου έγιναν εργασίες αποκατάστασης και ανακαίνισης πέντε εκ των αρχικών κτιρίων και ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου.

Το έργο αποσκοπούσε στη βελτίωση των δυνατοτήτων του ινστιτούτου στην εφαρμοσμένη έρευνα στον τομέα της γεωργίας και του περιβάλλοντος και στην ενδυνάμωση της διασύνδεσης μεταξύ των ερευνητικών ινστιτούτων και του αγροτικού τομέα. Αυτό θα καταστήσει δυνατό για τον αγροτικό τομέα να βελτιώσει τις διαδικασίες παραγωγής του.

Η Κυριακούλα Μαχαίρα, νομική εκπρόσωπος του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου μιλά για τη σημασία του έργου στη συνέχιση της δραστηριότητας του Ιδρύματος, αλλά και για την τοπική κοινωνία: “Η υλοποίηση του έργου είναι καίριας σημασίας για το ινστιτούτο, προκειμένου να παρέχει σύγχρονες και ποιοτικές υπηρεσίες σε περιφερειακούς, εθνικούς και διεθνείς εταίρους στον τομέα της φυτοπροστασίας. Το έργο είναι πολύ σημαντικό όχι μόνο για την επιστημονική κοινότητα, αλλά και για τον δήμο Κηφισιάς, καθώς τα κτίρια αυτά αναγνωρίζονται για την ιστορική αξία τους.”

Οι εγκαταστάσεις του ινστιτούτου καλύπτουν 4.300 τετραγωνικά μέτρα, εκ των οποίων πάνω από 3 600 m2 ανακαινίστηκαν σε δύο φάσεις, A και B που κάλυπταν τις προγραμματικές περιόδους 2007-2013 και 2014-2020, αντίστοιχα. Οι υποδομές του ινστιτούτου βελτιώθηκαν και αγοράστηκε καινούριος, σύγχρονος εξοπλισμός. Αυτό κατέστησε δυνατό στους ερευνητές του να είναι πιο παραγωγικοί και ενίσχυσε τις δυνατότητες ανάπτυξης.

 

Αποκατάσταση και επέκταση

Το κεντρικό κτίριο του ινστιτούτου και τα τέσσερα παρακείμενα εργαστήριά του – συμπεριλαμβανομένων των εργαστηρίων πρωτοβάθμιας φυτοπαθολογίας, ελέγχου παρασιτοκτόνων, φυτοφαρμάκων αλλά και ιολογίας και βακτηριολογίας – υποβλήθηκαν σε σημαντικές εργασίες αποκατάστασης και ανακαίνισης. Το κύριο φυλάκιο και η αποθήκη αναβαθμίστηκαν και ανακαινίστηκαν.

Προστέθηκαν δύο νέα υπόγεια για την υποστήριξη των εργαστηρίων ελέγχου παρασιτοκτόνων και φυτοφαρμάκων, αλλά και ιολογίας και βακτηριολογίας, αντίστοιχα. Στα δύο υπόγεια στεγάζεται ο καινούργιος εξοπλισμός και όλο το ηλεκτρομηχανικό υλικό που απαιτείται για ερευνητικούς σκοπούς.

Έγινε επίσης ανάπλαση της περιοχής γύρω από τα κύρια κτίρια του ινστιτούτου. Εγκαταστάθηκαν και ασφαλίστηκαν οι γραμμές παροχής ρεύματος και δικτύου που διασυνδέουν τα εργαστήρια με τα υπόγεια.

Το έργο συνέβαλε στη δημιουργία 13 νέων ερευνητικών θέσεων και 23 αναβαθμισμένων ερευνητικών θέσεων στο ινστιτούτο.

Η συνολική επένδυση για το έργο «Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο / Προσθήκη δύο υπόγειων και επισκευή, αποκατάσταση, ανακαίνιση υπαρχόντων κτηρίων 1, 2, 3Α, 4Β & 5 και ανάπλαση περιβάλλοντος χώρου στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο στην Κηφισιά» ανήλθε στα 5.600.000 ευρώ, με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της ΕΕ να συνεισφέρει 4.480.000 ευρώ μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος «Αττική» για τις δύο συνεχόμενες προγραμματικές περιόδους 2007-2013 και 2014-2020. Η επένδυση αυτή εμπίπτει στον τομέα προτεραιότητας «Έρευνα και καινοτομία».

Σύμφωνα με πληροφορίες της Euractiv.gr, στο μέλλον το Μπενάκειο, σε συνεργασία με τα δύο συναρμόδια Υπουργεία, θα τύχει ενίσχυσης για ειδικά ερευνητικά προγράμματα που έχουν σχέση τόσο με τη γεωργία όσο και με την έρευνα, το περιβάλλον και την προστασία του. Η Πολιτική Συνοχής της ΕΕ, τόσο με το νέο ΕΣΠΑ όσο και με το Ταμείο Ανάκαμψης, θα δώσει στην Ελλάδα τα εργαλεία να ενισχύσει και τα επόμενα χρόνια σημαντικά έργα και φορείς έρευνας και τεχνολογίας σε τομείς προτεραιότητας, όπως το περιβάλλον και η ποιότητα ζωής, η υγεία και τα τρόφιμα, με ψηφιακές δράσεις και προγράμματα για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας στις περιβαλλοντικές και άλλες κρίσεις.

 

90 χρόνια προσφοράς στην ελληνική φύση και οικονομία

Το ΜΦΙ είναι το πρώτο ιδρυθέν ερευνητικό Ινστιτούτο της χώρας (1929) με ευρεία επιστημονική βάση σε θέματα φυτοϋγείας, φυτοπροστασίας, εκτίμησης επικινδυνότητας και ασφαλούς χρήσης γεωργικών φαρμάκων για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, ασφάλειας των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων. To ΜΦΙ με τη συσσωρευμένη και την εξειδικευμένη γνώση του παρέχει υπηρεσίες που το καθιστούν θεματοφύλακα της ποιότητας, της ασφάλειας και της αειφορικής ανάπτυξης στη γεωργία με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και στον άνθρωπο, υποστηρίζοντας την ελληνική κοινωνία και την οικονομία.

Το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ), είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) που ιδρύθηκε με δωρεά του εθνικού ευεργέτη Εμμανουήλ Μπενάκη, εποπτεύεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ) και Στεγάζεται στην οδό Στέφανου Δέλτα στην Κηφισιά, αποτελώντας τοπόσημο για την ευρύτερη περιοχή.

Το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ) είναι ένας κοινωφελής ερευνητικός φορέας, που ιδρύθηκε έχοντας ως κύριο σκοπό την προστασία του φυτικού κεφαλαίου της χώρας. Το Ινστιτούτο σήμερα καταλαμβάνει μια από τις πρώτες θέσεις ανάμεσα στα Εθνικά Ιδρύματα Αγροτικής Έρευνας της χώρας μας και συμμετέχει ενεργά στην εφαρμογή Ευρωπαϊκών Οδηγιών και Κανονισμών που αφορούν στα αντικείμενα της Φυτοϋγείας, της Φυτοπροστασίας, της Ασφάλειας και Ορθολογικής Χρήσης των Γεωργικών Φαρμάκων. Κύρια δραστηριότητα του Μ.Φ.Ι. είναι η πραγματοποίηση βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας με στόχο τη συνεχή προστασία και αναβάθμιση της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής, προτείνοντας ασφαλείς διαδικασίες παραγωγής για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Το Ινστιτούτο ιδρύθηκε σύμφωνα με τον Νόμο 4160/1929 (ΦΕΚ 198Α) έχοντας σκοπό «τας ερεύνας επί Φυτοπαθολογικών θεμάτων ενδιαφερόντων την Χώραν ημών και την εφαρμογήν των μέτρων και την παροχήν των μέσων δια την πρόληψην των εκ των ασθενειών και βλαβών των φυτών ζημιών της γεωργικής παραγωγής ημών…».

Σήμερα το Ινστιτούτο καλύπτει επιστημονικά όλο το φάσμα της φυτοπροστασίας και φυτοϋγείας ενώ παράλληλα μελετά και προτείνει μέτρα για την ασφάλεια και την ποιότητα στην πρωτογενή παραγωγή καθώς και την ελαχιστοποίηση των πιθανών επιπτώσεών της στο περιβάλλον και τον άνθρωπο. Επιπλέον, ανταποκρίνεται άμεσα στις αυξημένες ανάγκες της ελληνικής γεωργίας. Λειτουργεί ως άμεσος και αποτελεσματικός συνεργάτης του ΥπΑΑΤ τόσο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν στη χώρα όσο και για την ανταπόκριση του στις εκάστοτε υποχρεώσεις του έναντι της Ε.Ε.

Η ερευνητική δραστηριότητα του ΜΦΙ προσδιορίζεται από τις ανάγκες της Ελληνικής γεωργίας και τα προς αντιμετώπιση προβλήματα της. Στόχος είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση της γεωργικής παραγωγής, η παραγωγή ανταγωνιστικών και ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, με διαδικασίες ασφαλείς για το περιβάλλον, τον καταναλωτή γεωργικών προϊόντων και τον εργαζόμενο στην αγροτική παραγωγή.

Το Ινστιτούτο στο πλαίσιο της προσφοράς του στην ελληνική γεωργία και στην οικονομία παρέχει υπηρεσίες στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στους γεωργικούς συνεταιρισμούς ή σε ιδιώτες παραγωγούς. Επιπλέον, το ΜΦΙ προσφέρει υπηρεσίες στον ιδιωτικό και ευρύτερο δημόσιο τομέα σε ειδικότερα θέματα φυτοϋγείας, φυτοπροστασίας, προστασίας της δημόσιας υγείας, με τους οποίους δύναται να συνάψει σχετικές συμβάσεις. Τέλος, το Ινστιτούτο παρέχει εκπαιδευτικό έργο στενά συνεργαζόμενο με τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας αλλά και άλλους φορείς που θα ζητήσουν τη συμβολή του.