Αλλαγές στις επιδοτήσεις για τις αντλίες θερμότητας πριν τα νέα προγράμματα

Στόχος είναι η αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας, μέσω αντλιών, να πολλαπλασιαστεί τόσο στον εμπορικό και δημόσιο τομέα όσο και στον οικιακό.

Σε πρώτη φάση, ο σχεδιασμός προβλέπει απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης για την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας ώστε να μην καθυστερούν οι διαδικασίες στα διάφορα στάδια των προγραμμάτων τύπου «Εξοικονομώ» και να επιτευχθούν οι στόχοι για τα έτη από το 2030 έως και το 2050.

Tο φθινόπωρο προγραμματίζεται η έναρξη ενός μίνι προγράμματος για όλα τα νοικοκυριά το οποίο μεταξύ άλλων μέτρων θα περιλαμβάνει και την τοποθέτηση αντλιών θερμότητας.

Στο υπό δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ με τίτλο: «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων, τη βελτίωση του πλαισίου εξοικονόμησης ενέργειας, την ανάπτυξη των έργων ενέργειας και την αντιμετώπιση πολεοδομικών ζητημάτων», συμπεριλήφθηκαν και διατάξεις που αφορούν στη διαδικασία αδειοδότησης για την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας.

Ουσιαστικά, πρόκειται για ενσωμάτωση του άρθρου 16ε της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, όπως προστέθηκε με την Οδηγία (ΕΕ) 2023/2413. Ειδικότερα, θεσπίζεται το πλαίσιο της διαδικασίας αδειοδότησης αντλιών θερμότητας, προβλέποντας τους απαραίτητους ορισμούς, τη διαδικασία αδειοδότησης, καθώς και τη διενέργεια ελέγχων, δεδομένου του σχετικού κενού που υπάρχει.

Διαβάστε παρακάτω το πλήρες κείμενο των προτεινόμενων διατάξεων:

Διαδικασία αδειοδότησης για την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας (άρθρο 16ε Οδηγίας (ΕΕ) 2023/2413)

Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου χρησιμοποιούνται οι ακόλουθοι ορισμοί:

α) Γεωθερμική αντλία θερμότητας: Ο συνδυασμός μηχανημάτων ή δικτύων ή γεωτρήσεων ή εγκαταστάσεων, με τον οποίο επιτυγχάνεται η θέρμανση ή η ψύξη χώρων μέσω της εκμετάλλευσης της θερμότητας των γεωλογικών σχηματισμών ή των υδάτων, επιφανειακών και υπόγειων, που δεν χαρακτηρίζονται από την κείμενη νομοθεσία ως γεωθερμικό δυναμικό.

β) Αερόψυκτη/αεροθερμική αντλία θερμότητας: Ο συνδυασμός μηχανημάτων ή δικτύων ή εγκαταστάσεων, με τον οποίο επιτυγχάνεται η θέρμανση ή η ψύξη χώρων μέσω της εκμετάλλευσης της θερμότητας του αέρα.

γ) Γεωεναλλάκτης: Το σύνολο σωληνώσεων εντός του εδάφους ή εντός γεωτρήσεων μετά των παρελκομένων τους, όπου κυκλοφορεί ρευστό σε κλειστό κύκλο, έτσι ώστε να υφίσταται μεταφορά θερμότητας από ή προς το υπέδαφος χωρίς άντληση ύδατος.

δ) Γεωθερμική αντλία θερμότητας κλειστού κυκλώματος: Η αντλία που περιλαμβάνει γεωεναλλάκτη, ο οποίος αναπτύσσεται είτε εντός γεώτρησης (κάθετος) είτε εντός εκσκαφής ή κατά μήκος τάφρων (οριζόντιος).

ε) Γεωθερμική αντλία θερμότητας ανοικτού κυκλώματος: Η αντλία που περιλαμβάνει τουλάχιστον μια παραγωγική γεώτρηση ή εγκατάσταση εκμετάλλευσης της θερμότητας επιφανειακών υδάτων.

στ) Παραγωγική γεώτρηση ανοικτού κυκλώματος: Η γεώτρηση άντλησης ρευστού από το υπέδαφος.

ζ) Γεώτρηση επανεισαγωγής (ή επανέγχυσης) ανοικτού κυκλώματος: Η γεώτρηση, με την οποία το ρευστό οδηγείται από την επιφάνεια στον υπόγειο αποδέκτη από τον οποίο αντλήθηκε.

Δεν απαιτείται άδεια για την εγκατάσταση:

α) αερόψυκτων αντλιών θερμότητας ανεξαρτήτως ισχύος,

β) γεωθερμικών αντλιών θερμότητας κλειστού κυκλώματος με ισχύ που δεν υπερβαίνει τα εκατό κιλοβάτ ηλεκτρικά (100 kWe).

Στην περ. β), πριν από την έναρξη των εργασιών εγκατάστασης, ο ενδιαφερόμενος υποβάλει δήλωση γνωστοποίησης στη Διεύθυνση Ανάπτυξης της Περιφερειακής Ενότητας, στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται το ακίνητο στο οποίο γίνεται η εγκατάσταση, σύμφωνα με την απόφαση της παρ. 8. Αν δεν προβεί στην εν λόγω γνωστοποίηση, επιβάλλεται πρόστιμο πεντακοσίων (500) ευρώ.

Οι εγκαταστάσεις αυτές λογίζονται ως ηλεκτρικές συσκευές ή εγκαταστάσεις και οι Διαχειριστές Δικτύων Μεταφοράς ή Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας προχωρούν στη σύνδεση στο δίκτυο και στην ηλεκτροδότησή τους. Αν η ηλεκτρική ισχύς των ανωτέρω αντλιών θερμότητας δεν υπερβαίνει τα πενήντα κιλοβάτ ηλεκτρικά (50 kWe), ο Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας προβαίνει στη σύνδεση στο δίκτυο και στην ηλεκτροδότησή τους, εντός δύο (2) εβδομάδων από την υποβολή αίτησης, εκτός εάν απαιτούνται περαιτέρω εργασίες για τις συνδέσεις με το δίκτυο.

Αν οι γεωεναλλάκτες βρίσκονται εντός θεσμοθετημένου γεωθερμικού πεδίου, το μέγιστο επιτρεπτό βάθος κατασκευής είναι τα εκατό (100) μέτρα από την επιφάνεια του εδάφους. Σε περίπτωση παραβίασης αυτού επιβάλλονται οι κυρώσεις της παρ. 7.
Για την εγκατάσταση:

α) γεωθερμικών αντλιών θερμότητας κλειστού κυκλώματος με ισχύ που υπερβαίνει τα εκατό κιλοβάτ ηλεκτρικά (100 kWe), ή όταν ευρίσκονται εντός θεσμοθετημένου γεωθερμικού πεδίου και το βάθος εγκατάστασης των γεωεναλλακτών υπερβαίνει τα εκατό (100) μέτρα,

β) γεωθερμικών αντλιών θερμότητας ανοιχτού κυκλώματος ανεξαρτήτως ισχύος, απαιτείται άδεια, η οποία εκδίδεται, από την αρμόδια Διεύθυνση Ανάπτυξης της Περιφερειακής Ενότητας, στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται το ακίνητο στο οποίο γίνεται η εγκατάσταση, υπέρ του κύριου ή επικαρπωτή του ακινήτου, σύμφωνα με την απόφαση της παρ. 8 και εφόσον συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

βα) Σε περίπτωση εκμετάλλευσης θερμότητας με τη χρήση επιφανειακών ή υπόγειων υδάτων, ο χρήστης υποχρεούται στην επαναφορά του συνόλου των χρησιμοποιηθέντων υδάτων και στην ίδια ποιότητα, πλην της θερμοκρασιακής διαφοράς τους, στον αρχικό αποδέκτη.

ββ) Σε αντίθετη περίπτωση, όπου υπάρχει ανάλωση ποσότητας ύδατος ή αλλοίωσης της ποιότητάς του, καθώς και όταν η συνολική ηλεκτρική ισχύς των γεωθερμικών αντλιών θερμότητας ανοιχτού κυκλώματος συνδεδεμένων στον ίδιο επιφανειακό υδάτινο αποδέκτη υπερβαίνει τα πενήντα κιλοβάτ ηλεκτρικά (50 kWe), για την έκδοση της σχετικής άδειας εφαρμόζονται και τα άρθρα 11 και 16 του ν. 3199/2003 (Α’ 280).

Για τη χορήγηση της άδειας καταβάλλεται το παράβολο της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΠ/40906/187/12.4.2023 απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 2569), όπως εκάστοτε ισχύει.

Αν διαπιστωθεί σε έλεγχο ότι:

α) έχει εγκατασταθεί παράνομα γεωθερμική αντλία θερμότητας, επιβάλλεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη πρόστιμο στον κύριο ή τον επικαρπωτή ίσο με το πενταπλάσιο του ύψους του παραβόλου της παρ. 6 και ο ιδιοκτήτης ή ο επικαρπωτής καλείται να προβεί σε έκδοση άδειας εντός τριμήνου,

β) έχουν παραβιαστεί οι όροι της αδείας, ο αρμόδιος Περιφερειάρχης επιβάλλει πρόστιμο ίσο με το τριπλάσιο του ύψους του παραβόλου της παρ. 6 και ο ιδιοκτήτης ή επικαρπωτής καλείται να προβεί σε συμμόρφωση με τους όρους της αδείας εντός τριμήνου,

γ) δεν έχει υπάρξει συμμόρφωση με τις προαναφερόμενες αποφάσεις του Περιφερειάρχη ή έχει υπάρξει υποτροπή, επιβάλλεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη πρόστιμο ίσο με το δεκαπλάσιο του ύψους του παραβόλου της παρ. 6, η εκδοθείσα άδεια ανακαλείται και η εγκατάσταση σφραγίζεται.

Πριν από την επιβολή των ανωτέρω κυρώσεων ο ενδιαφερόμενος καλείται σε ακρόαση από τον Περιφερειάρχη εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την επίδοση της σχετικής προσκλήσεως.

Οι προμηθευτές αντλιών θερμότητας γνωστοποιούν με ηλεκτρονική αλληλογραφία στη Διεύθυνση Ενεργειακών Πολιτικών και Ενεργειακής Αποδοτικότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον αριθμό και την ισχύ των αντλιών θερμότητας που διαθέτουν ή εγκαθιστούν σε κάθε Περιφέρεια ετησίως, ανά είδος αντλιών θερμότητας (αερόψυκτες, γεωθερμικές κλειστού κυκλώματος, γεωθερμικές ανοιχτού κυκλώματος), εντός του πρώτου τριμήνου του επομένου έτους.
Για οποιαδήποτε εγκατάσταση στην οποία λαμβάνει χώρα ή προβλέπεται αξιοποίηση γεωθερμικού δυναμικού ή ενεργειακού συστήματος θέρμανσης ή ψύξης μέσω της εκμετάλλευσης της θερμότητας των γεωλογικών σχηματισμών και των υδάτων, επιφανειακών και υπόγειων, που δεν χαρακτηρίζονται, σύμφωνα με το Μέρος Α΄ του ν. 4602/2019 (Α΄45), γεωθερμικό δυναμικό, δεν εφαρμόζεται το π.δ. 420/1987 (A΄ 187), περί υποχρεώσεων σύνταξης μελέτης ή και εγκατάστασης υποδομών οποιουδήποτε συστήματος θέρμανσης ή ψύξης από διαφορετική ενεργειακή πηγή.
Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζονται: α) ο τρόπος υποβολής της δήλωσης γνωστοποίησης της παρ. 2 και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, και β) οι ειδικότεροι όροι, οι προϋποθέσεις, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και η διαδικασία για την έκδοση, τροποποίηση ή ανάκληση της άδειας της παρ. 5.

Πηγή: dnews.gr