Δήμος Ξάνθης: Σημαντικά συμπεράσματα για την αξιοποίηση των αστικών ποταμών

Με την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για την προστασία, την ανάδειξη και την αξιοποίηση των αστικών και περιαστικών υδάτινων οικοσυστημάτων, ολοκληρώθηκε η επιστημονική διημερίδα που διοργάνωσε ο Δήμος Ξάνθης και το Ελληνικό Δίκτυο Δήμων με Ποτάμια, με την υποστήριξη της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ και του Δικτύου Δήμων Περιοχής Πίνδου, υπό τον κεντρικό τίτλο: «Όταν τα ποτάμια επιστρέφουν στις πόλεις».

Ο Δήμαρχος Ξάνθης Μανώλης Τσέπελης καλωσόρισε τους συμμετέχοντες στο συνέδριο σημειώνοντας τη σημαντική προσπάθεια που καταβάλλουν Δίκτυο και Αυτοδιοικητικοί, για την ανάδειξη, προστασία και αξιοποίηση των αστικών ποτάμιων οικοσυστημάτων, ενώ εξήρε τον ρόλο που διαδραματίζει προς την κατεύθυνση αυτή, η επιστημονική κοινότητα.

Ιδιαίτερης σημασίας κρίθηκε  η υπογραφή Συμφώνου Συνεργασίας, μεταξύ του Ελληνικού Δικτύου Δήμων με Ποτάμια και της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, με τον Δήμαρχο να σημειώνει πως… «ο Δήμος Ξάνθης, σήμερα “ενώνει” το Δίκτυο με το Πανεπιστήμιο της Θράκης μας».

Διακεκριμένοι εισηγητές από την πανεπιστημιακή κοινότητα, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, το επιστημονικό δυναμικό των Δήμων, την Εκπαίδευση και τους συλλογικούς κοινωνικούς φορείς εμβάθυναν στα ζητήματα προστασίας και αξιοποίησης των αστικών και περιαστικών ποταμιών, παρουσίασαν την εγχώρια και διεθνή πρακτική, προέβαλαν επιτακτικά το δεδομένο της «κλιματικής κρίσης» ως παράγοντα συνεχούς εγρήγορσης και προληπτικών παρεμβάσεων και ανέδειξαν ένα σημαντικό πλέγμα δράσεων και πολιτικών που μπορούν να αναλάβουν οι δήμοι, με στόχο την ορθή διαχείριση των ποτάμιων οικοσυστημάτων.

Η επιστημονική γνώση και τα «εργαλεία» που έχουν στη διάθεσή τους σήμερα οι εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης, αποτελούν τη «σταθερά», για την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού, στα πρότυπα της σύγχρονης αντίληψης για την περιαστική φύση.

Χαρακτηριστική η εισήγηση, σχετικά με την έγκαιρη πρόβλεψη των πλημμυρικών φαινομένων, από τον αντιπρύτανη Φώτη Μάρη και τον αν. καθηγητή του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Χρήστο Ακράτο -κρίσιμο ζήτημα, το οποίο επανειλημμένως τίθεται από τους δημάρχους. Κατά την παρουσίαση του Προγράμματος «Κέντρο Εκτίμησης, Διακινδύνευσης και  Ανθεκτικότητας Κεφαλαίου της Περιφέρειας ΑΜΘ», στο οποίο συμμετέχει το Τμήμα, ο αντιπρύτανης επισήμανε ότι στον επόμενο ενάμισι χρόνο, η Περιφέρεια ΑΜΘ θα έχει απτά αποτελέσματα σε αυτό το πεδίο, με τον κ. Ακράτο να επισημαίνει πως στόχος του προγράμματος είναι η τοποθέτηση Σταθμών Διακινδύνευσης, ώστε εγκαίρως να ενημερώνεται ο Δήμος ή η Περιφέρεια για την πιθανότητα πλημμυρικού φαινομένου, υπολογίζοντας παράλληλα, την οικονομική επίπτωσή του.

Σημαντική, η παρουσίαση της  Έκθεσης της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, σχετικά με τις δυνατότητες Ανάπτυξης των Παραποτάμιων Περιοχών, καθώς και η συμβολή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ο συντονιστής της ομάδα εργασίας, Κωνσταντίνος Κατσιφαράκης, καθηγητής και πρώην Κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής Θεσσαλονίκης ανέδειξε την παράμετρο του κοινωνικού αντίκτυπου ως βασικό στοιχείο του αναπτυξιακού σχεδιασμού, υπογραμμίζοντας τον σημαντικό ρόλο που οι αυτοδιοικήσεις θα πρέπει να διαδραματίσουν σε αυτό το πεδίο.

Στην επιστημονική συνάντηση αναλύθηκαν, επίσης, θέματα για την αντιπλημμυρική θωράκιση των παραποτάμιων Δήμων-Πόλεων με σωστή διαχείριση των όμβριων υδάτων, με εισηγήτρια, την αν. καθηγήτρια του τομέα Υδραυλικής και Τεχνικής Περιβάλλοντος του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, Αντιγόνη Ζαφειράκου και τη «σχέση» πλημμύρας ποταμού και αστικής πλημμύρας, που ανέδειξε προτάσεις για την καλύτερη και ασφαλέστερη απορροή στο αστικό περιβάλλον, για το φαινόμενο «Ιανός», που κατέστρεψε περιοχές της Θεσσαλίας (Καρδίτσα, Μουζάκι) από τον Συντονιστή Δικτύου Δήμων Περιοχής Πίνδου, Χρήστο Γκρέκο, που αναφέρθηκε στις «ανθρώπινες παρεμβάσεις», που ξεκίνησαν ήδη από τη δεκαετία του ’60, οι οποίες όπως τόνισε αλλοίωσαν τον θεσσαλικό κάμπο, καθώς και για τη χρησιμότητα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ιδιαίτερα για τους νέους, με εισηγητές τον Αντιδήμαρχο Παιδείας του Δήμου Αργιθέας Κώστα Γραμμένο και τον Προϊστάμενο του ΚΕΠΕΑ Μουζακίου Αντώνη Ντάνη, που παρουσίασαν το πρόγραμμα ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ, που αποβλέπει στη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού και εργαλείων, τα οποία εκπαιδεύουν τους μαθητές για τις αιτίες δημιουργίας φυσικών καταστροφών, τις επιπτώσεις τους τόσο στο φυσικό όσο και στο ανθρωπογενές περιβάλλον, αλλά και για τα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης των συνεπειών τους.

Στη διημερίδα παρουσιάστηκε το Έργο eye4water στη Θράκη, που στοχεύσει στην ανάπτυξη υποστηρικτικών τεχνολογικών εργαλείων στον τομέα του υδατικού περιβάλλοντος, με άμεσα οφέλη προς την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον, με εισηγητές την καθηγήτρια του τομέα Υδραυλικής του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΔΠΘ και τον μεταδιδάκτορα του τμήματος και project manager του Έργου Διονύση Λατινόπουλου. Οι εισηγητές ανέδειξαν τον ρόλο της επιστημονικής γνώσης στην ορθολογική διαχείριση ποτάμιων οικοσυστημάτων.

Επίσης, ο καθηγητής του Τμήματος Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ Κωνσταντίνος Τοκμακίδης μίλησε για την αξιοποίηση των ποτάμιων Οικοσυστημάτων με την ένταξη Διαδρομών στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Unesco, ενώ ο Ειδικός Σύμβουλος του Δημάρχου Δήμου Δέλτα, Γρηγόρης Σαρίδης, παρουσίασε το Σχέδιο Διαχείρισης Υγροτοπικών Εκτάσεων στο Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού.

Αναλύθηκε, επίσης, η συμβολή των Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων στη βιώσιμη περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη, από τον πρόεδρο του Ελληνικού Συνδέσμου Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων, Κωνσταντίνο Βασιλικό. Στην εισήγησή του ο κ. Βασιλικός αναφέρθηκε στις δυνατότητες, τα προβλήματα, αλλά και τις προοπτικές των ΜΥΕ στην ενίσχυση των τοπικών οικονομιών.

Το ζήτημα της ενεργειακής μετάβασης στην τοπική αυτοδιοίκηση ανέδειξε ο καθηγητής του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, Γρηγόρης Παπαγιάννης, ο οποίος αναφέρθηκε στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τις Ενεργειακές Κοινότητες.

Στις σύγχρονες πρακτικές διαχείρισης των ποταμιών μέσα στην πόλη, στην αξία του αστικού και περιαστικού υδάτινου οικοσυστήματος για το περιβάλλον και τον ίδιο τον άνθρωπο, αλλά και στις διαχειριστικές προκλήσεις που παρουσιάζονται, αναφέρθηκε ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Τρικκαίων, Γιώργος Καταβούτας, ο οποίος ανέλυσε τις δράσεις και τις πολιτικές που αναπτύσσονται στον Δήμο Τρικκαίων.

Εισηγητές από την Ξάνθη παρουσίασαν σημαντικές πτυχές της αξίας του αστικού και περιαστικού ποταμιού για την τοπική κοινωνία. Ο εκπρόσωπος του Δήμου Ξάνθης στο Δίκτυο, δημοτικός σύμβουλος και Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Σάββας Μελισσόπουλος αναφέρθηκε στον σύνθετο αναπτυξιακό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο ποταμός Κόσυνθος, με τη λήψη στοχευμένων πολιτικών και ενεργειών. Παράλληλα, παρουσιάστηκαν και επιμέρους ζητήματα, σχετικά με τη συμβολή του ποταμού στην εκπαίδευση, στον τουρισμό και τον αθλητισμό, την άσκηση και την ευζωία.

Κλείνοντας τις εργασίας της Διημερίδας, ο Δήμαρχος Ξάνθης Μανώλης Τσέπελης, αναφέρθηκε στο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο, σε αρκετές περιπτώσεις, προκαλεί αγκυλώσεις, για τον προγραμματισμό και την υλοποίηση έργων που αφορούν στην αντιπλημμυρική προστασία και την ασφάλεια των πολιτών, στην ποιότητα του νερού των ποταμών, στη συντήρηση των όχθεων, στην καταπολέμηση της ρύπανσης, καθώς και των πολιτικών για την περιβαλλοντική, πολιτιστική, αισθητική και οικονομική ανάπτυξη των ποτάμιων οικοσυστημάτων, επισημαίνοντας ότι «με στοχευμένες, μικρές παρεμβάσεις από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα δοθεί η δυνατότητα να προχωρήσουμε με σταθερά και ουσιαστικά βήματα σε αυτό που για μας αποτελεί στόχο: στη συνολική αξιοποίηση των αστικών και περιαστικών υδάτινων οικοσυστημάτων, με προτεραιότητα τον Κόσυνθο και τον Νέστο».

Υπογράμμισε ότι «τα αστικά ποτάμια μπορούν να αποτελέσουν ένα μέσο διασύνδεσης των ανθρώπων με την κοινότητα και ταυτόχρονα, με συνδυασμένες ενέργειες να προσελκύσουν επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, δίνοντας σε έναν τόπο αναπτυξιακή προοπτική» και αναφέρθηκε στην πρόταση που κατέθεσε, στην 4η Συνάντηση Μονοπατιών που φιλοξένησε ο Δήμος, τον περασμένο Νοέμβριο για «την ένταξη των Μονοπατιών, στον Χάρτη των Ποταμιών και των Γεφυρών των Δήμων της χώρας, με στόχο, μια ενιαία, συντονισμένη και ουσιαστική προβολή του Περιπατητικού Τουρισμού, στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς».

Σημείωσε τη συνεργασία με τους Δήμους Δράμας και Παρανεστίου, για την υλοποίηση της τουριστικής διαδρομής με τρένο, στο δρομολόγιο Δράμα-Παρανέστι-Σταυρούπολη-Τοξότες-Ξάνθη, μέσα στο υπέροχο φυσικό τοπίο των Στενών του Νέστου. «Τα αστικά ποτάμια μπορούν να αποτελέσουν ένα μέσο διασύνδεσης των ανθρώπων με την κοινότητα και ταυτόχρονα, με συνδυασμένες ενέργειες να προσελκύσουν επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, δίνοντας σε έναν τόπο αναπτυξιακή προοπτική», επισήμανε.

Ανέδειξε την τουριστική, πολιτιστική και εκπαιδευτική διάσταση της αξιοποίησης των αστικών ποταμιών, επισημαίνοντας ότι η επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου οδηγεί, σε αυτό που η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποσκοπεί: τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη.

Χαιρετισμό απηύθυναν ο υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟ, Νικόλας Γιατρομανωλάκης, ο Πρύτανης του ΑΠΘ Νίκος Παπαϊωάννου, ο πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου Δήμων με Ποτάμια, δήμαρχος Λεβαδέων, Γιάννης Ταγκαλέγκας, ο Ιδρυτής του Δικτύου, τ. Δήμαρχος Τρικκαίων, τ. Βουλευτής, Μιχάλης Ταμήλος, ο δήμαρχος Τρικκαίων -μέσω βιντεοκλήσης- πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο Κοσμήτωρ της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ, Κυριάκος Υάκινθος, ο Αντιπρύτανης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης Φώτιος Μάρης, ο πρόεδρος του Δικτύου Δήμων Περιοχής Πίνδου, Δήμαρχος Αργιθέας Ανδρέας Στεργίου.

Βραβεύσεις Εθελοντών και Φορέων

Σε κλίμα συγκίνησης έγινε η βράβευση Ξανθιωτών εθελοντών που έχουν αφιερωθεί στην ανάδειξη και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Ο Δήμαρχος Ξάνθης επέδωσε τιμητική πλακέτα στον Μιχάλη Δερμετζόπουλο για τη δημιουργία, συντήρηση και ανάδειξη του γνωστού, όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο, «Μονοπάτι της Ζωής».

Ο Σάββας Μελισσόπουλος βράβευσε στο πρόσωπο του Αντώνη Κωτούλα τον εκλιπόντα «εταίρο» της συγκεκριμένης προσπάθειας, Γιώργο Κωτούλα, ενώ ο Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος Μπαντάκ Σιαμπάν τίμησε την Κίνηση Πολιτών «Καθαρή Πόλη» στο πρόσωπο δύο εθελοντριών της.

Τιμητικές πλακέτες επιδόθηκαν, ωστόσο, στον Ιδρυτή του Ελληνικού Δικτύου Δήμων με Ποτάμια, τ. δήμαρχο Τρικκαίων και τ. βουλευτή Μιχάλη Ταμήλο, στον Δήμαρχο Τρικκαίων, επίτιμο πρόεδρο του Δικτύου και πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρη Παπαστεργίου (την οποία παρέλαβε ο κ. Ταμήλος), στον καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ, Κωνσταντίνο Κατσιφαράκη και στην αν. καθηγήτρια του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, Αντιγόνη Ζαφειράκου.

Ο Κόσυνθος με τα μάτια των παιδιών

Κι ενώ οι εργασίες της διημερίδας συνεχίζονταν στην αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείου Elisso, στον αύλειο χώρου του, το Σάββατο το πρωί, πραγματοποιούνταν μια… διαφορετική -ιδιαίτερης σημασίας- συνάντηση.

Μικροί μαθητές, προσχολικής και σχολικής ηλικίας, πήραν μπλοκ, μπογιές και μαρκαδόρους και ζωγράφισαν τον Κόσυνθο, «καταθέτοντας» με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο, τις απόψεις τους, επί του θέματος…

Ο Δήμαρχος Ξάνθης επισκέφθηκε τα παιδιά και παρακολούθησε από κοντά τη διαδικασία, συνομιλώντας με τους μικρούς συνδημότες μας, που με άνεση τον πλησίαζαν, για να τον χαιρετίσουν, αλλά και να του απευθύνουν ερωτήσεις, ο κ. Τσέπελης απαντούσε με πολλή χαρά.