Η Τρύπα του Όζοντος»

“Η Τρύπα του Όζοντος”

του Δρα Στέφανου Μπινιάρη – κείμενο διάλεξης στο ΙΗΑ ΖΟΟΜ Forum 29ης Δεκεμβρίου 2022

 

Υπάρχουν, σε σχέση με την προστασία του Περιβάλλοντος δύο μεγάλα προβλήματα για την ανθρωπότητα, γνωστά στο ευρύ κοινό ως «Η Τρύπα του Όζοντος» και «Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου».

Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου είναι το σημαντικότερο πρόβλημα από τα δύο, διότι σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή του πλανήτη Γη. Έτσι δεν είναι τυχαίο, ότι η πρώτη μου διάλεξη στο International Hellenic Association (ΙΗΑ) τον Μάρτιο του 2022 αφορούσε στο Φαινόμενο του Θερμοκηπίου.

Σήμερα θα ασχοληθούμε με το δεύτερο πρόβλημα που απασχολεί την ανθρωπότητα, δηλαδή με την λεγόμενη Τρύπα του Όζοντος. Προς τούτο θα ασχοληθούμε κατ’ αρχάς με την γήινη ατμόσφαιρα.

Η Γήινη Ατμόσφαιρα

Ο αέρας, που περιβάλλει τη Γη μας λέγεται Ατμόσφαιρα. Η Ατμόσφαιρα εκτείνεται σε μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα επάνω από την επιφάνεια της Γης δίχως όμως να υπάρχει μία αυστηρή άνω οριακή επιφάνεια. Πλην όμως τρία τέταρτα της μάζας την ατμόσφαιρας βρίσκονται στα πρώτα 11 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης. Η μάζα της Ατμόσφαιρας είναι περίπου το ένα χιλιοστό της μάζας του νερού των ωκεανών και περίπου το ένα εκατομμυριοστό της μάζας όλης της Γης.

Η Ατμόσφαιρα μπορεί να χωριστεί σε περισσότερα στρώματα κατά περισσότερους τρόπους ανάλογα με το ποια ιδιότητα  της Ατμόσφαιρας μας ενδιαφέρει. Ο πιο συνήθης τρόπος και για τις ανάγκες της σημερινής μας διαλέξεως πιο κατάλληλος είναι ο χωρισμός της Ατμόσφαιρας σε στρώματα ανάλογα με τη μεταβολή της θερμοκρασίας στην Ατμόσφαιρα με το ύψος. Με αυτόν τον τρόπο η Ατμόσφαιρα αποτελείται από 5 στρώματα τα σπουδαιότερα των οποίων είναι τα δύο πρώτα στρώματα δηλαδή η Τροπόσφαιρα και η Στρατόσφαιρα, με τα οποία θα ασχοληθούμε αποκλειστικά.

Η Τροπόσφαιρα

Η Τροπόσφαιρα είναι το κάτω στρώμα της ατμόσφαιρας και αρχίζει από την επιφάνεια της Γης. Το επάνω μέρος της τροπόσφαιρας, που ονομάζεται Τροπόπαυση εξαρτάται από την εποχή και τις μετεωρολογικές συνθήκες, κυρίως όμως είναι συνάρτηση του γεωγραφικού πλάτους. Δηλαδή όπως η Γη είναι πιεσμένη στους πόλους και πλατυσμένη στον Ισημερινό, έτσι και το επάνω μέρος της Τροπόσφαιρας, δηλαδή η Τροπόπαυση είναι σε ένα ύψος περίπου 8 χιλιομέτρων στους Πόλους και. σε ένα ύψος περίπου 17 χιλιομέτρων στον Ισημερινό.

Η θερμοκρασία στην Τροπόσφαιρα μικραίνει με το ύψος. Εδώ βέβαια θα μπορούσε να τεθεί το ερώτημα: Αφού όσο ανεβαίνουμε στην Τροπόσφαιρα προς τα επάνω πλησιάζουμε πιο κοντά στον Ήλιο, γιατί μικραίνει η θερμοκρασία; Η αιτία είναι, ότι η Τροπόσφαιρα δεν θερμαίνεται άμεσα από την ηλιακή ακτινοβολία αλλά έμμεσα από το έδαφος. Δηλαδή το έδαφος θερμαίνεται άμεσα από την ηλιακή ακτινοβολία, οπότε, όσο πιο κοντά στο έδαφος βρίσκεται ένα πακέτο αέρα, τόσο περισσότερη θερμότητα δέχεται από το έδαφος και έτσι τόσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασία του. Αντίθετα, όσο πιο μακριά από το έδαφος, δηλαδή όσο πιο υψηλά στην Τροπόσφαιρα βρίσκεται ένα πακέτο αέρα, τόσο λιγότερη θερμότητα δέχεται από το έδαφος και έτσι τόσο μικρότερη είναι η θερμοκρασία του. Προς επιβεβαίωση αυτού σκεφτείτε το εξής  παράδειγμα: «Όλοι έχουμε ακούσει, όταν ταξιδεύουμε με αεροπλάνο, τον πιλότο να ανακοινώνει π.χ. πετάμε σε ένα ύψος 10 χιλιομέτρων και η θερμοκρασία έξω είναι π.χ. πλην 65 βαθμοί Κελσίου».

Ο αέρας όμως όσο πιο ζεστός είναι τόσο ελαφρύτερος είναι, οπότε στην Τροπόσφαιρα ο ζεστός αέρας που βρίσκεται κάτω είναι ελαφρύτερος από τον κρύο αέρα που βρίσκεται επάνω και επομένως ο ζεστός αέρας που βρίσκεται κάτω και είναι πιο ελαφρύς ανεβαίνει εύκολα προς τα επάνω. Έτσι στην Τροπόσφαιρα υπάρχει μία συνεχής κίνηση του αέρα της Τροπόσφαιρας από κάτω προς τα επάνω. Αυτό έχει έμμεσα το αποτέλεσμα, ότι οι ρύποι που δημιουργούνται κοντά στην επιφάνεια της Γης, εύκολα ανεβαίνουν προς τα επάνω. Υπολογίζεται δε, ότι οι ρύποι που δημιουργούνται κοντά στην επιφάνεια της Γης, φτάνουν στο επάνω στρώμα της Τροπόσφαιρας, δηλαδή στην Τροπόπαυση σε περίπου τρεις εβδομάδες.

Η Στρατόσφαιρα

Η Στρατόσφαιρα είναι το δεύτερο στρώμα της ατμόσφαιρας προς τα επάνω. Δηλαδή αρχίζει από το επάνω μέρος της Τροπόσφαιρας, δηλαδή την Τροπόπαυση και φτάνει μέχρι ένα ύψος περίπου 50 χιλιομέτρων. Αντίστοιχα το πάνω μέρος της Στρατόσφαιρας λέγεται Στρατόπαυση. Η θερμοκρασία στην Στρατόσφαιρα, αντίθετα με την Τροπόσφαιρα, μεγαλώνει με το ύψος.

Αφού όμως στη Στρατόσφαιρα η θερμοκρασία μεγαλώνει με το ύψος, ο αέρας στο κάτω μέρος της Στρατόσφαιρας είναι κρύος και βαρύς, ενώ στο επάνω μέρος της Στρατόσφαιρας είναι ζεστός και ελαφρύς. Επομένως στη Στρατόσφαιρα είναι πολύ δύσκολη η κίνηση του αέρα από κάτω προς τα επάνω, διότι όπως εξηγήσαμε ο κρύος και βαρύτερος αέρας που είναι κάτω δεν μπορεί να ανεβεί προς τα επάνω, όπου είναι ο θερμότερος και ελαφρύτερος αέρας.

Αυτό έχει σα συνέπεια, ότι ενώ όπως περιγράψαμε ρύποι που βρίσκονται στην επιφάνεια της Γης, δηλαδή στο κάτω μέρος τηςΤροπόσφαιρας εντός περίπου τριών εβδομάδων βρίσκονται στο επάνω μέρος της Τροπόσφαιρας, ρύποι που βρίσκονται στο κάτω μέρος της Στρατόσφαιρας χρειάζονται για να φτάσουν στο επάνω μέρος της Στρατόσφαιρας χρόνια ή και δεκαετίες. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, όπως θα δούμε στη συνέχεια.

Ηλιακή Ακτινοβολία

Όταν ο άνθρωπος έφτιαξε τη βόμβα υδρογόνου, μιμήθηκε ακριβώς ότι συμβαίνει στον Ήλιο. Δηλαδή, στον Ήλιο μετατρέπεται συνεχώς με πυρηνικές αντιδράσεις το στοιχείο Υδρογόνο σε ένα άλλο στοιχείο, που λέγεται Ήλιο και ελευθερώνεται ένα τεράστιο ποσό ενέργειας. Συγκεκριμένα στον Ήλιο κατά τη διάρκεια ενός δευτερολέπτου (δηλαδή σε όσο χρόνο περνάει λέγοντας τικ-τακ) μετατρέπονται 4.700.000 τόνοι Υδρογόνουσε  Ήλιο και αυτό αντιστοιχεί ενεργειακά στην έκρηξη δισεκατομμυρίων βομβών υδρογόνου (σε ένα δευτερόλεπτο!). Η ισχύς της ενέργειας, που ελευθερώνεται και εκπέμπεται υπό μορφή ακτινοβολίας προς όλες τις διευθύνσεις στο διάστημα είναι ένας αριθμός σε κιλοβάτ, που έχει μπροστά το 4 ακολουθούμενο από  23 μηδενικά, δηλαδή 400 εξάκις εκατομμύρια κιλοβάτ (πραγματικά αστρονομικό νούμερο !).

Η ενέργεια αυτή εκπέμπεται από τον Ήλιο υπό τη μορφή της ηλιακής ακτινοβολίας προς όλες τις διευθύνσεις στο διάστημα. Κάποιος όμως, που θα μπορούσε να βρεθεί στον Ήλιο, κοιτώντας προς όλες τις διευθύνσεις, δε θα έβλεπε εκτός από το αχανές Άπειρο, τίποτε άλλο παρά τους λίγους Πλανήτες, που στρέφονται γύρω από τον Ήλιο, αλλά και αυτούς μόνο σα μικρά σώματα ή απλώς κουκίδες. Έτσι γίνεται αντιληπτό, ότι όλο αυτό το τεράστιο ποσό της ενέργειας, που με τη μορφή της ηλιακής ακτινοβολίας εγκαταλείπει τον Ήλιο, χάνεται σχεδόν ανεκμετάλλευτο στο διάστημα, αφού μόνο ένα απειροελάχιστο μέρος της συναντά τους πλανήτες θερμαίνοντάς τους. Συγκεκριμένα, η Γη δέχεται περίπου 2,2 δισεκατομμυριοστά της ενέργειας που εκπέμπει ο Ήλιος. Παρ’ όλα αυτά, αυτή η ενέργεια, που δέχεται η Γη από τον Ήλιο είναι αρκετή για να την ζεστάνει.

Εάν μετρήσουμε την θερμοκρασία που επικρατεί κοντά στην επιφάνεια της Γης, π.χ. σε ένα ύψος 2 μέτρων επάνω από την επιφάνεια της Γης, σε πάρα πολλά σημεία της Γης την ίδια ώρα και σχηματίσουμε τον μέσον όρο, τότε προκύπτει, ότι η μέση θερμοκρασία κοντά στην επιφάνεια της Γης είναι ίση με συν 15 βαθμούς Κελσίου. Η ενέργεια που έρχεται από τον Ήλιο αρκεί για να ζεστάνει τη Γη μας έτσι, ώστε η μέση θερμοκρασία κοντά στην επιφάνεια της Γης να είναι ίση με πλην 18 βαθμούς Κελσίου. Το ότι η Γη μας είναι κατά 33 βαθμούς Κελσίου (δηλαδή από τους πλην 18 βαθμούς Κελσίου έως τους συν 15 βαθμούς Κελσίου) πιο ζεστή από ότι την ζεσταίνει η ηλιακή ακτινοβολία οφείλεται, όπως εξήγησα αναλυτικά στην πρώτη μου διάλεξη στο «Φυσικό Φαινόμενο του Θερμοκηπίου».

Μέρη της Ηλιακής Ακτινοβολίας

Υπάρχουν διάφορα μεγέθη που χαρακτηρίζουν μία ακτινοβολία, όπως π.χ. το μήκος κύματος της ακτινοβολίας ή η συχνότητα της ακτινοβολίας ή η ενέργεια της ακτινοβολίας. Εμείς εδώ για λόγους απλότητας θα χρησιμοποιήσουμε σαν χαρακτηριστικό μέγεθος της ηλιακής ακτινοβολίας την ενέργειά της.

Έτσι ανάλογα με την ενέργεια της ηλιακής ακτινοβολίας την χωρίζουμε καταρχάς σε τρία μέρη:

1. Την υπέρυθρη ακτινοβολία, με μικρή ενέργεια.
2. Την ορατή ακτινοβολία, δηλαδή το ηλιακό φως με μεσαία ενέργεια και
3. Την υπεριώδη ακτινοβολία, με μεγάλη ενέργεια.

Και πραγματικά η υπέρυθρη ακτινοβολία, με μικρή ενέργεια είναι απλή θερμότητα δίχως αρνητικές επιπτώσεις στον πλανήτη Γη. Αν το χειμώνα καθίσετε σε μία καρέκλα έξω και στραφείτε προς τον Ήλιο (βέβαια δίχως να τον κοιτάζετε), θα αισθανθείτε μία ζεστασιά. Ε! αυτή είναι η υπέρυθρη ακτινοβολία του Ήλιου.

Η ορατή ηλιακή ακτινοβολία ή το ηλιακό φως, με μέση ενέργεια, είναι αυτό το μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας, το οποίο γίνεται αντιληπτό από τον άνθρωπο με τα μάτια του. Η ορατή ηλιακή ακτινοβολία είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο απολαμβάνουμε τη φύση γύρω μας με τόσο ωραία χρώματα. Θα έρθουν όμως καιροί, όταν ο Ήλιος μας θα είναι στο τελευταίο στάδιό του που όλα γύρω μας θα φαίνονται μόνο αμυδρά κόκκινα. Μην ανησυχείτε όμως, αυτό θα συμβεί μετά από περίπου 4-5 δισεκατομμύρια χρόνια.

Το 3ο μέρος όμως της ηλιακής ακτινοβολίας, δηλαδή η υπεριώδης ακτινοβολία με μεγάλη ενέργεια είναι προβληματική για τον πλανήτη Γη. Γι αυτό την υπεριώδη ακτινοβολία, την οποία διεθνώς ονομάζουμε με την σύντμηση UV από τα αρχικά των λέξεων στα Αγγλικά, τη χωρίζουμε επί πλέον ανάλογα με την ενέργειά της και επομένως ανάλογα με τη βιολογική της επίδραση επίσης σε τρία μέρη, δηλαδή την υπεριώδη ακτινοβολία Α (UV-A), την υπεριώδη ακτινοβολία B (UV-B) και την υπεριώδη ακτινοβολία C (UV-C).

Αν μετρήσουμε για τα 3 αυτά μέρη της υπεριώδους ακτινοβολίας του Ήλιου, δηλαδή για την UV-A , UV-B και UV-C την ενέργεια έξω από την ατμόσφαιρα της Γης και επάνω στην επιφάνεια της Γης, τότε παρατηρούμε, ότι:

1. Η πιο ακίνδυνη UV-A ηλιακή ακτινοβολία φιλτράρεται στην Ατμόσφαιρα της Γης κατά 28%, δηλαδή επάνω στη Γη φτάνουν τα 72% που έρχονται από τον Ήλιο.
2. Η UV-Β ηλιακή ακτινοβολία φιλτράρεται στην Ατμόσφαιρα της Γης κατά 77%, δηλαδή επάνω στη Γη φτάνουν μόνο τα 23% που έρχονται από τον Ήλιο.
3. Η πιο επικίνδυνη UV-C ηλιακή ακτινοβολία φιλτράρεται στην Ατμόσφαιρα της Γης κατά 100%, δηλαδή επάνω στη Γη δεν φτάνει καθόλου η UV-C και επομένως δεν θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα σήμερα.

Έτσι, επικεντρωνόμαστε στο πιο σημαντικό μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας στην UV-B, επαναλαμβάνοντας, ότι η UV-B ηλιακή ακτινοβολία φιλτράρεται κατά 77% στην Ατμόσφαιρα της Γης και φτάνουν στην επιφάνεια της Γης μόνο τα 23%.

Σας παρακαλώ δώστε εδώ ιδιαίτερη προσοχή: Αν η γήινη ατμόσφαιρα δεν φίλτραρε την UV-B ακτινοβολία του Ήλιου κατά 77% και έφτανε αυτή επάνω στη Γη μας όπως φτάνει στο επάνω μέρος της γήινης ατμόσφαιρας, τότε αυτό θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τη ζωή επάνω στη Γη  μας. Το γεγονός ότι αυτό δεν συμβαίνει οφείλεται κυρίως στο ότι στο 2ο στρώμα της γήινης ατμόσφαιρας δηλαδή στην Στρατόσφαιρα υπάρχει ένα αέριο που λέγεται Όζον και φιλτράρει την UV-B ακτινοβολία του Ήλιου.

Λέμε κυρίως, διότι το Όζον της Στρατόσφαιρας δεν είναι ο μοναδικός λόγος του φιλτραρίσματος της UV-B ακτινοβολίας. Άλλοι παράγοντες φιλτραρίσματος είναι το Όζον της τροπόσφαιρας, τα σύννεφα, τα αιωρούμενα σωματίδια και σε περίπτωση που βρισκόμαστε σε περιοχή με μεγάλη ρύπανση της Τροπόσφαιρας, το διοξείδιο του θείου και το διοξείδιο του αζώτου.  Τέλος, η ανακλαστικότητα ή «αλβέδο» της επιφάνειας της Γης, δηλαδή το πώς η επιφάνεια της Γης απορροφά ή αντανακλά την UV-B ακτινοβολία παίζει ένα όχι αμελητέο ρόλο.

Η προηγούμενη παράγραφος αφορούσε στους τρόπους με τους οποίους φιλτράρεται η ηλιακή UV-B ακτινοβολία πριν φτάσει στο έδαφος επάνω από ένα ορισμένο σημείο της Γης. Πόση UV-B ακτινοβολία φτάνει στα διάφορα σημεία της Γης, εξαρτάται επιπλέον από το γεωγραφικό πλάτος (δηλαδή τη σχέση του σημείου με τον Ισημερινό και τους Πόλους), την εποχή και την ώρα.

Συνέπειες στη Γη από την Αύξηση της Υπεριώδους Ακτινοβολίας UV-B

Πριν όμως ασχοληθούμε περισσότερο με το Όζον της στρατόσφαιρας που έχει την τόσο σημαντική και θετική ιδιότητα να απορροφά ένα μεγάλο μέρος της υπεριώδους ακτινοβολίας του Ήλιου UV-Β, θα περιγράψουμε τι θα συμβεί επάνω στη Γη μας, αν αυξηθεί η υπεριώδης ακτινοβολία του Ήλιου UV-Β.

Κατ’ αρχάς η υπεριώδης ακτινοβολία UV-Β σε μικρές δόσεις έχει θετικές συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό. Π.χ. η βιταμίνη D, που είναι απαραίτητη για τη ζωή μας, δεν υπάρχει αυτούσια στην τροφή μας. Στην τροφή μας υπάρχουν μόνο πρόδρομες ουσίες, δηλαδή προβιταμίνες D, που μεταβάλλονται σε βιταμίνη  D, μόνο υπό την επίδραση μίας μικρής δόσης υπεριώδους ακτινοβολίας Β.

Σε μεγάλες δόσεις όμως η υπεριώδης ακτινοβολία UV-Β έχει αρνητικές επιπτώσεις στον άνθρωπο, στα φυτά και στα θαλάσσια οικοσυστήματα.

Επίδραση της Αύξησης της Υπεριώδους Ακτινοβολίας UV-Β στον Άνθρωπο

Η αύξηση της  υπεριώδους ακτινοβολίας Β στην επιφάνεια της Γης επιδρά αρνητικά στο δέρμα, στα μάτια και στο ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου.

Δέρμα

Αυξημένη υπεριώδης ακτινοβολία Β για μεγάλο διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε φωτογήρανση, δηλαδή σε ρυτίδωμα και πρόωρη γήρανση του δέρματος. Μία τέτοια εικόνα φωτογήρανσης παρουσιάζουν ορισμένοι ηλικιωμένοι ψαράδες με πολλές ρυτίδες, που οφείλονται στην πολυετή έκθεσή τους στον Ήλιο.

Εκτός τούτου αυξημένη  υπεριώδης ακτινοβολία Β στο δέρμα του ανθρώπου  μπορεί να έχει επιπτώσεις, που ξεκινούν από το γνωστό έγκαυμα και φτάνουν μέχρι βαριές μορφές καρκίνου του δέρματος. Ο κίνδυνος δημιουργίας ενός καρκινώματος του δέρματος εξαρτάται από το χρώμα του δέρματος, τη συνολική δόση της υπεριώδους ακτινοβολίας Β που δέχτηκε ο άνθρωπος καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, και τον αριθμό των εγκαυμάτων που υπέστη στην παιδική ηλικία μέχρι 15 ετών, σα συνέπεια ισχυρής υπεριώδους ακτινοβολίας B.

Υπάρχουν περισσότερα είδη καρκίνου του δέρματος. Άλλοι καρκίνοι του δέρματος είναι πιο συχνοί αλλά λιγότερο επικίνδυνοι, όπως π.χ. το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Άλλοι καρκίνοι του δέρματος είναι σπανιότεροι αλλά πιο επικίνδυνοι, όπως π.χ. το «κακόηθες μελάνωμα»,  οι οποίοι οδηγούν συχνά στο θάνατο.

Αυξημένη υπεριώδης ακτινοβολία Β δεν έχει τις ίδιες επιπτώσεις στις διάφορες μορφές καρκίνου του δέρματος. Παρόλα αυτά ισχύει απλοποιημένα: 1% λιγότερο Όζον  στη Στρατόσφαιρα έχει ως συνέπεια 2% αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας Β επάνω στη Γη και αυτή η αύξηση έχει σα συνέπεια 4% αύξηση των καρκίνων του δέρματος.

Παρεμπιπτόντως αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο φοράω ακόμη και στις διαλέξεις μου ένα καπέλο, δηλαδή είμαι ένας δάσκαλος που δίδασκε και λόγο δεν κρατούσε. Συγκεκριμένα έχοντας ζήσει σχεδόν όλη μου τη ζωή στη Γερμανία, αφού εγκατέλειψα την ωραία μας Πατρίδα μετά το Γυμνάσιο, μου έλειψε ο αττικός Ήλιος, ο Ήλιος ο Ηλιάτορας όπως τον αποκαλούσε ο Νομπελίστας Ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης. Έτσι όταν συνταξιοδοτήθηκα και μπορούσα να δραστηριοποιούμαι εκτός της Γερμανίας και στην Ελλάδα, απόλαυσα τον Ελληνικό Ήλιο που δεν είχα στη Γερμανία. Το αποτέλεσμα: Έπρεπε να κάνω μία μικροεπέμβαση στο δέρμα του κεφαλιού μου εξ ου και το καπέλο!

Μάτια

Ας δούμε τώρα ποια είναι η επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας Β στα μάτια του ανθρώπου: Ένα μακροπρόθεσμο πρόβλημα, που μπορεί να προέλθει από την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας Β στον άνθρωπο, είναι οι διάφορες μορφές του καταρράκτη. Ο καταρράκτης είναι μία  ασθένεια των ματιών,  που παρουσιάζεται συνήθως σε μεγάλες ηλικίες και είναι μία μόνιμη θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού των ματιών. Το αποτέλεσμα είναι η πολύ σημαντική απώλεια της όρασης. Η Υπηρεσία για την προστασία του Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ΕΡΑ υπολογίζει ότι μία μείωση του όζοντος της Στρατόσφαιρας κατά 1% θα οδηγήσει, όπως ήδη αναφέραμε, σε αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας Β επάνω στη Γη κατά 2% και αυτή σε αύξηση της ασθένειας των ματιών καταρράκτη κατά  0,3 έως 0,6%.

Ανοσοποιητικό Σύστημα

Τέλος ας δούμε ποια είναι η επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας Β στο ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου: Ισχυρή υπεριώδης ακτινοβολία Β έχει επιπτώσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου και κυρίως αυτό του δέρματος. Σε πειράματα, που έγιναν σε ζώα, αποδείχτηκε ότι ο σχηματισμός αυτών των κυττάρων, που είναι υπεύθυνα για την ανοσοποιητική δράση, εμποδίζεται σε αυξημένη υπεριώδη ακτινοβολία Β.

Φυτά

Τώρα θα ασχοληθούμε με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας Β στα φυτά. Αυξημένη υπεριώδης ακτινοβολία Β έχει αρνητικές επιπτώσεις σε πολλά είδη φυτών. Σε μία έρευνα, που εξετάστηκαν 200 φυτά, περισσότερα από 100 έδειξαν  ευαισθησία. Μερικά παραδείγματα φυτών, που έδειξαν ευαισθησία  στην υπεριώδη ακτινοβολία Β είναι η σόγια, τα αγγούρια, τα μπιζέλια, τα φασόλια , τα ηλιοτρόπια και διάφορα είδη δημητριακών. Τα εμφανή συμπτώματα των φυτών, που έδειξαν ευαισθησία, συνίστανται σε μείωση της επιφάνειας των φύλλων, σε μείωση του μήκους των βλαστών και σε μείωση της συγκομιδής. Μία μείωση της συγκομιδής λόγω αυξημένης υπεριώδους ακτινοβολίας Β θα μπορούσε όμως να έχει σοβαρές συνέπειες στο πρόβλημα της παγκόσμιας σίτισης.

Θαλάσσια Οικοσυστήματα

Τέλος τώρα θα ασχοληθούμε με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας Β στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Αυξημένη  υπεριώδης ακτινοβολία Β μειώνει την παραγωγή του φυτοπλαγκτόν. Μειωμένη παραγωγή όμως του φυτοπλαγκτόν, που βρίσκεται στη βάση της τροφικής αλυσίδας, θα μπορούσε να έχει, ανάλογα με την αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας Β, καταστροφικές συνέπειες για τα επόμενα επίπεδα της τροφικής αλυσίδας. Έτσι, αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας Β σημαίνει μείωση του φυτοπλαγκτόν που είναι βασικός παραγωγός, το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση του ζωοπλαγκτόν το οποίο είναι καταναλωτής πρώτης τάξης και αυτό μείωση των ψαριών και οστρακοειδών που είναι καταναλωτές δεύτερης τάξης, που δημιουργεί πρόβλημα και στον άνθρωπο στο τέλος της τροφικής αλυσίδας.

Επιπλέον το θαλάσσιο φυτοπλαγκτόν δεσμεύει περίπου το 65% του διοξειδίου του άνθρακα που δεσμεύεται παγκοσμίως από φωτοσυνθετικούς οργανισμούς. Αύξηση λοιπόν της υπεριώδους ακτινοβολίας Β σημαίνει μείωση της παραγωγής του θαλασσίου φυτοπλαγκτόν και έτσι μείωση του διοξειδίου του άνθρακα,που δεσμεύεται από αυτό, δηλαδή αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα που καταλήγει στην ατμόσφαιρα, που ενισχύει το «Φαινόμενο του Θερμοκηπίου».

Επί αρκετή ώρα αναφερθήκαμε στις επιπτώσεις που θα έχει η αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολία UV-Β επάνω στη Γη, δηλαδή κάτι που θα συμβεί, αν μειωνόταν το Όζον της Στρατόσφαιρας.

Και τίθεται το ερώτημα: Υπάρχουν λόγοι για τους οποίους θα μπορούσε να μειωθεί το Όζον της Στρατόσφαιρας;

Μείωση του Όζοντος της Στρατόσφαιρας από Ανθρώπινες Δραστηριότητες

Στη δεκαετία του 1970 επιστήμονες έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου, επειδή το Όζον  της στρατόσφαιρας κινδυνεύει να λιγοστέψει.

Το 1971 ο Ολλανδο-Σουηδός Χημικός της Ατμόσφαιρας Paul Crutzen, ο οποίος εργάστηκε αρκετά χρόνια σε Μαξ-Πλανκ Ινστιτούτο της Γερμανίας απέδειξε ότι οξείδια του αζώτου, που βρίσκονται στην Στρατόσφαιρα, είναι σε θέση να καταστρέψουν ένα μέρος του Όζοντος της Στρατόσφαιρας, το οποίο, όπως αναφέραμε, φιλτράρει ένα μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας UV-Β.

Ακόμη μεγαλύτερη σημασία όμως απέκτησε η έρευνα του Μεξικανού  Molina  και του Αμερικανού Χημικού. Rowland. Ο Molina έκανε τη διδακτορική του διατριβή με καθηγητή τον Rowland στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Irvine.  Οι δύο αυτοί επιστήμονες το 1974 σήμαναν συναγερμό στην παγκόσμια κοινή γνώμη, αφού με την έρευνα τους προέβλεψαν ότι οι άνθρωποι έχουν εισαγάγει ουσίες στην Ατμόσφαιρα, που είναι σε θέση να καταστρέψουν ένα μέρος του Όζοντος της Στρατόσφαιρας.

Διαλέξεις για το Περιβάλλον και επομένως και για την «Τρύπα του Όζοντος»

έκανα στη Γερμανία ήδη από το 1980. Στις διαλέξεις αυτές συνήθιζα να αναφέρω τα ονόματα των τριών αυτών Επιστημόνων. Μάλιστα ορισμένες φορές είχα διερωτηθεί γιατί το κάνω άραγε αυτό; Ένα βράδυ το 1995 ζώντας βέβαια στη Γερμανία άκουσα στις βραδινές Ειδήσεις στην Γερμανική Τηλεόραση, ότι για τις μελέτες τους αυτές οι 3 αυτοί Επιστήμονες, δηλαδή οι Crutzen, Molina και  Rowland  τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ της Χημείας. Ένα χαμόγελο ικανοποίησης διαπέρασε το πρόσωπό μου. Ήταν μία από τις πολλές ωραίες στιγμές που είχα στη ζωή μου.

Ποια όμως είναι η αιτία για την καταστροφή του Όζοντος της Στρατόσφαιρας; Η αιτία λοιπόν είναι η κατάληξη στην Ατμόσφαιρα (και πιο συγκεκριμένα στη Στρατόσφαιρα) ορισμένων στοιχείων παραδείγματα των οποίων είναι κυρίως το Χλώριο, το Φθόριο και το Άζωτο. Π.χ. ένα μόνο άτομο Χλωρίου είναι σε θέση να καταστρέψει περισσότερες χιλιάδες (!)  μόρια Όζοντος της Στρατόσφαιρας.

Βέβαια υπάρχουν τρόποι, ώστε ουσίες, που επηρεάζουν το Όζον της Στρατόσφαιρας, να βρεθούν απευθείας στη Στρατόσφαιρα. Παραδείγματα είναι τα οξείδια του αζώτου, που εκπέμπονται από τα υπερηχητικά αεροπλάνα (π.χ. το Concorde, που πετούσε στη Στρατόσφαιρα), από τους πυραύλους και από τις δοκιμές πυρηνικών όπλων  στην Ατμόσφαιρα. Άλλο παράδειγμα είναι οι ψεκασμοί χλωρίου από τους προωθητήρες των πυραύλων φορέων, που μεταφέρουν δορυφόρους στο διάστημα.

Αν όμως εξαιρέσουμε αυτά τα παραδείγματα, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των ουσιών, που καταστρέφουν το Όζον της στρατόσφαιρας και προέρχονται  από ανθρώπινες δραστηριότητες, εκπέμπεται κοντά στην επιφάνεια της Γης. Για να φτάσουν αυτές οι ουσίες στο κάτω μέρος της Στρατόσφαιρας, χρειάζονται, όπως έχουμε αναφέρει περισσότερες φορές, εβδομάδες και στο επάνω μέρος  της Στρατόσφαιρας  μέχρι και δεκαετίες  Για να διασπασθούν οι ουσίες  αυτές σε αυτά τα κομμάτια των μορίων τους, που είναι σε θέση να διασπάσουν και καταστρέψουν τα μόρια του Όζοντος, πρέπει να φτάσουν σε ύψη πάνω από 20 χιλιόμετρα, γιατί μόνο εκεί η ηλιακή ακτινοβολία είναι τόσο ισχυρή όσο απαιτείται για την διάσπαση των μορίων, δηλαδή να διασπαστούν σε άτομα Χλωρίου, Βρωμίου, Αζώτου κ.λπ.

Επομένως οι ουσίες αυτές πρέπει να έχουν πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής στην Ατμόσφαιρα, δηλαδή να είναι κατ’ αρχάς χημικώς αδρανείς, ώστε να μην μεταβάλλονται σε άλλες ουσίες. Επί πλέον δεν πρέπει να υπόκεινται εύκολα σε ξηρή ή υγρή απόθεση επάνω στην επιφάνεια της Γης. Τέλος οι ουσίες αυτές πρέπει να περιέχουν Χλώριο ή Βρώμιο ή Άζωτο κ.λπ. Ε! λοιπόν η σπουδαιότερη κατηγορία χημικών ουσιών που εκπληρεί όλες αυτές τις προϋποθέσεις είναι οι λεγόμενοι χλωροφθοράνθρακες, οι οποίοι όπως λέει και το όνομά τους περιέχουν χλώριο και φθόριο είναι χημικώς τελείως αδρανείς, χωρίς ξηρή ή υγρή απόθεση επάνω στη Γη και έτσι με διάρκεια ζωής δηλαδή παραμονής στην Ατμόσφαιρα μέχρι και μερικές εκατοντάδες χρόνια.

Χλωροφθοράνθρακες

Στα «ελληνικά» οιΧλωροφθοράνθρακες είναι περισσότερο γνωστοί ως Freon από το εμπορικό όνομα που τους έδωσε η εταιρεία Du Pont.

Η βιομηχανική παραγωγή των χλωροφθορανθράκων ξεκίνησε στις ΗΠΑ το 1930. Όταν ανακαλύφτηκαν οι ουσίες αυτές θεωρήθηκαν θαυματουργές και πώς να μη συνέβαινε αυτό, αφού μερικές από τις ιδιότητές τους ήταν οι εξής: Άοσμες, άγευστες, μη αναφλέξιμες, μη τοξικές, χημικώς αδρανείς, τα καλύτερα ψυκτικά, καλοί διαλύτες, κακοί αγωγοί της θερμότητας, φθηνότερες από οποιαδήποτε άλλα συγκρίσιμα υλικά.

Οι χλωροφθοράνθρακες παρασκευάζονται μεν από πρώτες ύλες αλλά και από ενδιάμεσα προϊόντα της χημικής βιομηχανίας, που, αν δεν χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή των χλωροφθορανθράκων, η διαχείριση τους θα αποτελούσε πρόβλημα για την χημική βιομηχανία. Με αυτές τις ιδιότητες οι χλωροφθοράνθρακες βρήκαν γρήγορα μια σειρά εφαρμογών τις σπουδαιότερες των οποίων θα περιγράψουμε.

α) Προωθητικά Αέρια σε Σπρέι

Όταν ένα αέριο έχει τις ιδιότητες των χλωροφθορανθράκων, είναι ό,τι καλύτερο για προωθητικό αέριο ουσιών, που χρησιμοποιούνται σε σπρέι για τη σωματική υγιεινή, στα νοικοκυριά, στην περιποίηση των αυτοκινήτων κ.λπ. Π.χ. θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε για το σώμα μας ένα αποσμητικό. Βάζουμε σε ένα δοχείο το αποσμητικό και ένα προωθητικό αέριο π.χ. ένα χλωροφθοράνθρακα  Πιέζουμε το μπουτόν  ενεργοποίησης επάνω στη βαλβίδα ψεκασμού και το αποσμητικό καταλήγει υπό τη μορφή αεροζόλ στο σώμα μας.  Έτσι χρησιμοποιήθηκαν οι χλωροφθοράνθρακες σε εκατοντάδες χιλιάδες τόνους σε σπρέι. Όταν οι χλωροφθοράνθρακες χρησιμοποιούνται σαν προωθητικά αέρια, έχουν το αρνητικό χαρακτηριστικό, ότι όλη η χρησιμοποιούμενη ποσότητα καταλήγει απευθείας στην ατμόσφαιρα.

β) Ψυκτικά και Κλιματισμός

Οι χλωροφθοράνθρακες είναι τα ιδανικά υλικά για ψύξη. Έτσι χρησιμοποιήθηκαν σε διάφορες εφαρμογές, όπως π.χ. ψυγεία για χρήση οικιακή, εμπορική, βιομηχανική και σε μεταφορές. Επίσης χρησιμοποιήθηκαν και σε εγκαταστάσεις κλιματισμού, τόσο σε κτήρια, όσο και σε μεταφορικά μέσα. Αν λάβουμε υπόψη ότι σε μία χώρα όπως π.χ. η Γερμανία κατασκευάζονται ετησίως περίπου 3 εκατομμύρια ψυγεία οικιακής χρήσης και αποσύρονται περίπου 2,7 εκατομμύρια, αντιλαμβανόμαστε το εξής πρόβλημα: Όλα τα χρόνια που δεν λαμβάνονταν μέτρα ενάντια στη χρήση των χλωροφθορανθράκων, τα αποσυρμένα ψυγεία ευρισκόμενα στην ύπαιθρο διαβρώνονταν με αποτέλεσμα και αυτοί οι χλωροφθοράνθρακες να κατέληγαν στην Ατμόσφαιρα.

γ)  Μέσα Καθαρισμού και Διαλυτικές Ουσίες

Ειδικοί χλωροφθοράνθρακες χρησιμοποιήθηκαν σε μεγάλες ποσότητες στον καθαρισμό ρούχων, σε καθαριστήρια που εφάρμοζαν τη χημική μέθοδο καθαρισμού.

Επίσης χρησιμοποιήθηκαν σα διαλυτικές ουσίες στην επεξεργασία επιφανειών σε διαφόρους τομείς και κυρίως στην ηλεκτρονική, στην ηλεκτρολογία και στην οπτική. Τόσο σα μέσα καθαρισμού όσο και σα διαλυτικές ουσίες σχεδόν όλη η ποσότητα των χλωροφθορανθράκων που χρησιμοποιήθηκαν καταλήγει στην Ατμόσφαιρα.

δ) Αφρώδη Πλαστικά

Ειδικοί χλωροφθοράνθρακες χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή αφρωδών πλαστικών, δηλαδή πλαστικών που έχουν σε σχέση με το βάρος τους μεγάλο όγκο, όπως π.χ. πολυουρεθάνη (σκληρή και μαλακή) και πολυστηρόλη. Ανάλογα με την  περίπτωση οι χλωροφθοράνθρακες είτε μένουν μέσα στο υλικό που παράγουν, είτε καταλήγουν στην Ατμόσφαιρα.

Η «Τρύπα του Όζοντος» επάνω από την Ανταρκτική

Κατ’ αρχάς υπάρχουν όργανα με τα οποία μπορεί να μετρηθεί τόσο η συγκέντρωση του Όζοντος σε ένα οποιοδήποτε ύψος στην Ατμόσφαιρα, όσο και το συνολικό Όζον, που υπάρχει σε όλη την Ατμόσφαιρα επάνω από ένα οποιοδήποτε σημείο της Γης. Στη δεύτερη περίπτωση μιλάμε για τη μέτρηση της στοιβάδας του Όζοντος, που μπορεί να γίνει π.χ. με ένα Dobson- Spektrometer.

Πράγματι η επιβεβαίωση των όσων προείπαν οι  Molina και  Rowland δεν άργησε να έρθει. Για πρώτη φορά το1984 ο Ιάπωνας Chubachi ανακάλυψε ένα απροσδόκητο φαινόμενο, το οποίο και δημοσίευσε: η στοιβάδα του Όζοντος επάνω από την ιαπωνική βάση στην Ανταρκτική κοντά στο Νότιο Πόλο είχε ασυνήθεις χαμηλές τιμές. Οι τιμές της στοιβάδας του Όζοντος ήταν τόσο χαμηλές που στην αρχή δεν έγιναν πιστευτές.

‘Ένα χρόνο αργότερο το 1985 Άγγλοι επιστήμονες ενημέρωναν την κοινή γνώμη για τη δραστική  μείωση της στοιβάδας του Όζοντος επάνω από την Αγγλική Βάση στην Ανταρκτική. Η δραστική αυτή μείωση της στοιβάδας του Όζοντος πάνω από την Ανταρκτική , η οποία,  όταν ανακαλύφθηκε το 1985, αφορούσε σε μία επιφάνεια όσο περίπου οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής οδήγησε στον όρο «Τρύπα  του Όζοντος», παρότι βέβαια «Αραίωση του Όζοντος» θα ήταν πιο σωστός. Αυτό βέβαια σήμανε συναγερμό στην επιστημονική κοινότητα και σχεδόν υστερία στην κοινή γνώμη.

Ανεξάρτητα με το τι συνέβαινε στην (για μερικούς ίσως μακρινή) Ανταρκτική, όταν ανακαλύφθηκε η «Τρύπα του Όζοντος», νεώτερες μετρήσεις έδειξαν ότι το Όζον της Στρατόσφαιρας επάνω από τις κατοικημένες περιοχές στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη το 1998 ήταν κατά περίπου 3 μέχρι 6% λιγότερο απ’ ότι το 1979. Εξηγήσαμε όμως ήδη, ότι παρότι η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πολύπλοκη για το σκοπό μας ισχύει απλοποιημένα :1% λιγότερο Όζον στην Στρατόσφαιρα συνεπάγεται 2% περισσότερη UV-B ακτινοβολία επάνω στη Γη, που έχει σαν συνέπεια αύξηση κατά 4% των καρκίνων του δέρματος.

Επαναλαμβάνω 1% λιγότερο Όζον στη Στρατόσφαιρα σημαίνει αύξηση των καρκίνων του δέρματος κατά 4%. Όταν όμως έχουμε μείωση του Όζοντος όχι κατά 1% αλλά κατά 6%, αυτό σημαίνει αύξηση των καρκίνων του δέρματος κατά 24%!

Αντίδραση της Παγκόσμιας Κοινότητας

Αυτό όμως ήταν κάτι που η παγκόσμια κοινότητα δεν μπορούσε να το δεχτεί και αντέδρασε ακαριαία. Έτσι σε περισσότερα παγκόσμια συνέδρια υπεγράφησαν Πρωτόκολλα (αρχής γενομένης από το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ το 1987) βάσει των οποίων τα συμβαλλόμενα Κράτη δεσμεύτηκαν να μειώσουν σταδιακά την παραγωγή αυτών των χημικών ουσιών (κυρίως των χλωροφθορανθράκων) που μειώνουν το Όζον της Στρατόσφαιρας.

Το καλό είναι, ότι, όπως δήλωσε ο Νομπελίστας Paul Crutzen , αν τηρηθούν οι διεθνείς συνθήκες, περίπου το 2050 το Όζον της Στρατόσφαιρας θα έχει τις ίδιες τιμές, όπως πριν τη χρήση των χλωροφθορανθράκων. Αν δεν τηρηθούν οι διεθνείς συνθήκες, ίσως πρέπει να περιμένουμε μέχρι το 2100.

Έτσι τίθεται το ερώτημα, πώς πρέπει να συμπεριφερθούμε μέχρι τότε δηλαδή μέχρι το 2050 ή και το 2100;

Υπάρχουν 2 τρόποι σωστής συμπεριφοράς:

• Ο πρώτος τρόπος είναι ο άμεσος, δηλαδή να αποφεύγουμε να δεχόμαστε μεγάλες δόσεις της βλαβερής υπεριώδους ακτινοβολίας Β του Ήλιου.

Αυτό το επιτυγχάνουμε με περισσότερους τρόπους όπως:

1. Να αποφεύγουμε να κάνουμε μπάνιο το καλοκαίρι τις μεσημεριανές ώρες μεταφέροντας την ώρα του μπάνιου όσο γίνεται προς τις πρωινές ή απογευματινές ώρες. Συχνά με ερωτούν, γιατί παίζει ρόλο η ώρα του μπάνιου; Γι’ αυτό Σας έχω φτιάξει ένα Σχήμα για να το εξηγήσουμε:

Στο Σχήμα 16 α βλέπουμε τη Γη μας (με πράσινο και βαθύ μπλε χρώμα), την Ατμόσφαιρά της (με ανοιχτό μπλε χρώμα) και τον Ήλιο μας (με πορτοκαλί χρώμα) με την τροχιά του.

Έστω λοιπόν, ότι βρισκόμαστε στο Σημείο Α της Γης και ότι ο Ήλιος, όταν ανατέλλει είναι στο Σημείο Ζ και όταν δύει στο Σημείο Η. Όπως εξηγήσαμε όμως ένα μεγάλο μέρος της επικίνδυνης UV-B ακτινοβολίας του Ήλιου (το 77%) φιλτράρεται από την  Ατμόσφαιρα της Γης. Όταν λοιπόν είναι μεσημέρι και ο Ήλιος βρίσκεται στο σημείο Ε, η διαδρομή της ηλιακής ακτινοβολίας μέσα από την Ατμόσφαιρα είναι η ΑΒ και είναι ελάχιστη σε σύγκριση με την οποιαδήποτε άλλη ώρα της ημέρας. Έτσι κατά την ανατολή (σημείο Ζ) και δύση (σημείο Η) του Ηλίου η διαδρομή της ηλιακής ακτινοβολίας μέσα από την Ατμόσφαιρα είναι η ΑΓ και ΑΔ αντίστοιχα και είναι μέγιστη. Όσο μεγαλύτερο όμως είναι το διάστημα στην Ατμόσφαιρα, που διανύει η υπεριώδης ακτινοβολία UV-B του Ήλιου, τόσο μεγαλύτερο είναι το φιλτράρισμα της υπεριώδους ακτινοβολίας UV-B του Ήλιου, οπότε τόσο λιγότερη είναι υπεριώδης  ακτινοβολία UV-B του Ήλιου που φτάνει στη Γη. Αντίστοιχα όσο πιο πριν ή μετά το μεσημέρι (θέσεις του Ήλιου Θ ή Ι) εκτιθέμεθα στον Ήλιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η διαδρομή της ηλιακής ακτινοβολίας μέσα από την ατμόσφαιρα (ΑΚ ή ΑΛ) σε σύγκριση με το μεσημέρι (ΑΒ) και επομένως τόσο μεγαλύτερο είναι το φιλτράρισμα της υπεριώδους ακτινοβολίας UV-B του Ήλιου, οπότε τόσο λιγότερη είναι η υπεριώδης ακτινοβολία UV-B του Ήλιου που φτάνει στη Γη.

2. Να χρησιμοποιούμε κατάλληλες αντηλιακές κρέμες με υψηλό δείκτη προστασίας.
3. Να φοράμε κατάλληλα γυαλιά Ηλίου.
4. Να μην αφήνουμε μεγάλο μέρος του σώματός μας εκτεθειμένο στον Ήλιο το καλοκαίρι.
5. Τέλος να μην ξεχνάμε να πηγαίνουμε στο Δερματολόγο, όταν παρατηρούμε αλλαγές στο δέρμα μας.

• Ο δεύτερος τρόπος είναι ο έμμεσος, δηλαδή να περιορίσουμε τη χρήση των ουσιών που καταστρέφουν τη στοιβάδα του όζοντος. Αυτό το επιτυγχάνουμε με περισσότερους τρόπους όπως:

1. Να επιλέγουμε υλικά που αναφέρουν ότι προστατεύουν τη στοιβάδα του όζοντος.
2. Να μη πετάμε σε ανεξέλεγκτες χωματερές παλιά ψυγεία των οποίων το ψυκτικό είναι σίγουρα ένας χλωροφθοράνθρακας, ο οποίος έτσι θα καταλήξει στην Στρατόσφαιρα συνεχίζοντας την καταστροφή της στοιβάδας του όζοντος.

Με τις 2 ομιλίες που κάναμε περιγράψαμε τα δύο σημαντικότερα προβλήματα, που απασχολούν την διεθνή κοινότητα, δηλαδή το «Φαινόμενο του Θερμοκηπίου» και την «Τρύπα του Όζοντος».

Από τα δύο αυτά προβλήματα δυσκολότερο να αντιμετωπιστεί ήταν το «Φαινόμενο του Θερμοκηπίου». Ο λόγος ήταν ο εξής:

Η κυρίως προβληματική ουσία για την αντιμετώπιση του «Φαινομένου του Θερμοκηπίου» είναι το διοξείδιο του άνθρακα που είναι το κύριο προϊόν της καύσης των ορυκτών καυσίμων. Ορυκτά όμως καύσιμα καίμε όλοι (πετρέλαιο στο σπίτι, βενζίνη ή ντίζελ στο αυτοκίνητο κ.λπ.). Πώς θα πείσεις λοιπόν όλους να περιορίσουν την καύση των ορυκτών καυσίμων;

Αντίθετα, η κυρίως προβληματική ουσία για την αντιμετώπιση της «Τρύπας του Όζοντος» είναι οι Χλωροφθοράνθρακες, που παράγονται από μόνο λίγες Εταιρείες των βιομηχανικών χωρών. Επομένως είναι πολύ ευκολότερη η απαγόρευση της παραγωγής των.

International Hellenic Association
Www.Professors-Phds.com
IHAHellas@gmail.com