Νέα Δομή για το ΚΕΘΕΑ-ΚΙΒΩΤΟΣ η κινητή μονάδα ΑΜ-Θ

Η Κινητή Μονάδα ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ, του ΚΕΘΕΑ-Κιβωτός, αποτελεί μία  νέα δομή θεραπευτικής αντιμετώπισης των εξαρτήσεων η οποία δραστηριοποιείται στους νομούς Ροδόπης, Ξάνθης και Δράμας.

Υλοποιείται από το ΚΕΘΕΑ ΚΙΒΩΤΟΣ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων), με χρηματοδότηση από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, συγκεκριμένα από το Ευρωπαϊκό  Ταμείο Πολιτικής και Κοινωνικής Συνοχής- 2014-2020.

Ο προϋπολογισμός της συγκεκριμένης πράξης ανέρχεται στα 344.710 ευρώ και καλύπτει την πρόσληψη και μισθοδοσία πέντε εργαζομένων (με ειδίκευση σε κοινωνικές και διοικητικό-οικονομικές επιστήμες), την προμήθεια και συντήρηση δύο οχημάτων και άλλες δαπάνες που σχετίζονται με τη διαμόρφωση χώρων και λειτουργικά έξοδα.

Στο πλαίσιο λειτουργίας της δομής προσφέρονται υπηρεσίες ενημέρωσης και συμβουλευτικής παρέμβασης σε άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα με νόμιμες (αλκοόλ, τζόγος, διαδίκτυο) ή παράνομες εξαρτήσεις, καθώς και στα μέλη του ευρύτερου και στενότερου κοινωνικού τους περιβάλλοντος.  Η Κινητή Μονάδα ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ στοχεύει στη δικτύωση και τη συνεργασία με άλλους κοινωνικούς φορείς και συλλόγους, αποσκοπώντας στη διαμόρφωση ενός ευρύτερου υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τα άτομα με προβλήματα εξάρτησης και τις οικογένειες τους.

 

Βασικοί στόχοι είναι:

Η ενημέρωση και εκπαίδευση για ζητήματα εξάρτησης

Η εκτίμηση αναγκών και αιτημάτων της τοπικής κοινωνίας

Η συμβουλευτική υποστήριξη και κινητοποίηση των εξαρτημένων ατόμων και των οικογενειών τους

Η συνεισφορά στη μείωση φαινομένων στιγματισμού των απεξαρτημένων ατόμων

Η δικτύωση και συνεργασία με Φορείς και Συλλόγους

 

Οι παραπάνω σκοποί υλοποιούνται με τα ακόλουθα μέσα:

Εξορμήσεις εντός και εκτός του αστικού ιστού των νομών Ροδόπης, Ξάνθης και Δράμας με στόχο την ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και την κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας

Συνεργασίες με κοινωνικές δομές και άλλες υπηρεσίες

Δράσεις πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης σε ειδικές πληθυσμιακές ομάδες

Διασύνδεση με άλλες μονάδες και θεραπευτικά προγράμματα

 

Στην παρούσα φάση η Κινητή Μονάδα διαθέτει δύο χώρους στέγασης:

Στην Κομοτηνή, στη συμβολή των οδών Μαρασλή & Πύργου , σε παραχωρημένο από το Δήμο Κομοτηνής χώρο εντός του Πολυλειτουργικού Κέντρου Κοινωνικών Υπηρεσιών του Δήμου Κομοτηνής. Το τηλέφωνο επικοινωνίας για τον προγραμματισμό ραντεβού είναι το 2531037842.

Στην Ξάνθη,  εντός της αυλής του Κέντρου Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης του Δήμου Ξάνθης (πρώην Ορφανοτροφείο) σε χώρο παραχωρημένο από το Δήμο. Το τηλέφωνο επικοινωνίας για τον προγραμματισμό ραντεβού είναι το 2541028965.

Σε αυτούς πραγματοποιείται η σχεδιασμός και η οργάνωση των υπηρεσιών και των εξορμήσεων. Επίσης, αξιοποιούνται ως χώροι για την πραγματοποίηση όλων των ατομικών και ομαδικών θεραπευτικών διαδικασιών.

Αξίζει να σημειωθεί πως  η χρηματοδότηση του προγράμματος διαρκεί 3 χρόνια με έναρξη την 1/2/2021.

Η νέα δομή ήδη έδωσε το στίγμα της και με δράσεις στις πόλεις όπου είναι η σφαίρα ευθύνης της, στην παγκόσμια ημέρα κατά των Ναρκωτικών που είναι στις 26 Ιουνίου.

Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπεύθυνο του ΚΕΘΕΑ-ΚΙΒΩΤΟΣ στην Αλεξανδρούπολη, Αντώνη Ραφτόπουλο, μετά τα τρία χρόνια δεν είναι γνωστό ακόμη τι θα γίνει με τις νέες μονάδες του ΕΣΠΑ. Στόχος μας είναι προς το παρόν να οργανωθούν και να προσφέρουν υπηρεσίες σε περιοχές όπου μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχαν, στοχεύοντας στην επιτυχία τους και σε δεύτερο χρόνο – και κατόπιν αξιολόγησης – στη διεκδίκηση της χρηματοδότησης τους είτε από επόμενο ΕΣΠΑ είτε από τον κρατικό προϋπολογισμό.

 

Τι είναι το ΚΕΘΕΑ

Το ΚΕΘΕΑ είναι το μεγαλύτερο δίκτυο υπηρεσιών απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης στη χώρα μας, ένας από τους βασικούς φορείς του εθνικού σχεδιασμού εναντίον των εξαρτήσεων και σύμβουλος οργανισμός του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου (ECOSOC) του ΟΗΕ σε θέματα ναρκωτικών.

Με πρόδρομο την ΙΘΑΚΗ, την πρώτη Ελληνική θεραπευτική κοινότητα (1983), το ΚΕΘΕΑ από το 1987, ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, δημιουργεί θεραπευτικά προγράμματα ψυχοκοινωνικής προσέγγισης για διαφορετικές ομάδες-στόχους. Τα προγράμματά του αντιμετωπίζουν ολοκληρωμένα και χωρίς τη χορήγηση υποκαταστάτων το πρόβλημα της χρήσης και της εξάρτησης, με τη συμμετοχή της οικογένειας και της κοινωνίας.

Σήμερα το ΚΕΘΕΑ διαθέτει περισσότερες από 100 μονάδες πανελλαδικά, σε 29 πόλεις και 19 σωφρονιστικά καταστήματα, οι οποίες σε ετήσια βάση προσφέρουν υπηρεσίες σε 15.000 αποδέκτες, ανθρώπους με διαφορετικές μορφές εξάρτησης (ναρκωτικά, αλκοόλ, τζόγο και διαδίκτυο) και τις οικογένειές τους.

Έρευνες τεκμηριώνουν την αποτελεσματικότητα και οικονομική ανταποδοτικότητα των υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ. Όλα τα προγράμματα προσφέρονται δωρεάν, με σεβασμό στο απόρρητο και τις αρχές δεοντολογίας.

Το ΚΕΘΕΑ είναι επίσης ένας από τους κύριους Ελληνικούς φορείς πρόληψης, εκπαίδευσης επαγγελματιών και έρευνας στον τομέα των εξαρτήσεων. Σχεδιάζει και εφαρμόζει προγράμματα πρόληψης και αγωγής υγείας σε εκπαιδευτικές κοινότητες όλων των βαθμίδων, σε ομάδες με συμπεριφορά υψηλού κινδύνου και στις τοπικές κοινωνίες, στα οποία μετέχουν 20.000 άτομα ετησίως.

Τα εκπαιδευτικά και ερευνητικά του προγράμματα, καθώς και οι εθνικές και διεθνείς του συνεργασίες σε αυτούς του τομείς αποσκοπούν στην καλύτερη κατανόηση του φαινομένου των εξαρτήσεων, στην προώθηση της επιστημονικής γνώσης και των καλών πρακτικών, στη στήριξη και εξέλιξη των στελεχών του χώρου και στη διαρκή βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχονται στα εξαρτημένα άτομα και τις οικογένειές τους.

Η πλειονότητα των εργαζομένων στο ΚΕΘΕΑ στελεχώνει τα θεραπευτικά προγράμματα, έχει άμεση καθημερινή επαφή με τα εξαρτημένα άτομα και τις οικογένειές τους και συνεισφέρει στο θεραπευτικό έργο, ανεξαρτήτως θέσης και ειδικότητας εργασίας.

Πολυχρόνη πείρα στον εξειδικευμένο τομέα αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο και δέσμευση χαρακτηρίζουν το προσωπικό του ΚΕΘΕΑ. Ποσοστό 15% των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης είναι απόφοιτοι/ες αναγνωρισμένων προγραμμάτων απεξάρτησης, με κατάλληλη επαγγελματική εκπαίδευση στους τομείς θεραπείας και πρόληψης.

Στις 31.12.2020 το ΚΕΘΕΑ αριθμούσε 381 μέλη προσωπικού πλήρους απασχόλησης και 45 μερικής απασχόλησης, σε θέσεις εκπαιδευτών-τριών/επιμορφωτών/τριών στα θεραπευτικά προγράμματα.

Σημαντικές ανάγκες στελέχωσης παραμένουν ακάλυπτες, καθώς από το 2009 η δύναμη του μόνιμου προσωπικού του ΚΕΘΕΑ έχει υποστεί μείωση που υπερβαίνει το 20%, και τα κενά δεν καλύπτονται παρά προσωρινά μέσω συμβάσεων ορισμένου χρόνου (πχ. επικουρικό προσωπικό, ΟΑΕΔ, προγραμματικές συμβάσεις με άλλους φορείς).

Έτσι, στις 31.12.2020 απασχολούνταν επίσης στο ΚΕΘΕΑ, με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, 5 εργαζόμενοι/ες στη Γραμμή Βοήθειας 1114 και 1 εργαζόμενη στο Πολυδύναμο Κέντρο του ΚΕΘΕΑ στην Κάλυμνο. Οι δαπάνες μισθοδοσίας των παραπάνω καλύπτονται αντίστοιχα από τον ΟΠΑΠ ΑΕ και από δωρεά Καλύμνιου ομογενή.

Επιπλέον, στη διάρκεια της χρονιάς προσλήφθηκαν 49 εργαζόμενοι/ες με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου για τη στελέχωση νέων μονάδων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, και 27 εργαζόμενοι/ες ως λοιπό επικουρικό προσωπικό διαφόρων ειδικοτήτων με διετείς συμβάσεις.

Τέλος, στο ΚΕΘΕΑ απασχολούνταν 72 ωφελούμενοι/ες του ΟΑΕΔ.

Στοχεύοντας σε υψηλό επίπεδο υπηρεσιών και στην επαγγελματική ανάπτυξη του προσωπικού του, το ΚΕΘΕΑ προσφέρει στους/στις εργαζόμενούς/ές του εκπαίδευση και εποπτεία.

Θεσμικά όργανα και διαδικασίες οριζόντιας επικοινωνίας και ζύμωσης δίνουν τη δυνατότητα στο προσωπικό να συμβάλλει στην επεξεργασία σημαντικών για τον οργανισμό θεμάτων και προάγουν τη συμμετοχικότητα, την πρωτοβουλία και τη δέσμευση. Το προσωπικό αορίστου χρόνου του ΚΕΘΕΑ αξιολογείται κατ’ έτος, βάσει στοχοθεσίας.

Η δουλειά των εργαζόμενων του ΚΕΘΕΑ πλαισιώνεται από το έργο δεκάδων εθελοντών, ενώ αδιάλειπτη και πολύτιμη είναι η προσφορά των 14 Συλλόγων Οικογένειας και Φίλων των προγραμμάτων απεξάρτησης.

Οι εργαζόμενοι/ες και εθελοντές/ντριες του ΚΕΘΕΑ δεσμεύονται από τον Κώδικα Δεοντολογίας του Οργανισμού, προϊόν επεξεργασίας του Συμβουλίου Πολιτικής ΚΕΘΕΑ.

 

Τον ετήσιο απολογισμό του για το 2020 έδωσε στη δημοσιότητα το ΚΕΘΕΑ. Σε μια χρονιά που σφραγίστηκε από την πανδημία COVID-19 και τις επιπτώσεις της και στους ανθρώπους με πρόβλημα χρήσης και εξάρτησης,  σε εργαζόμενους/ες και υπηρεσίες, το ΚΕΘΕΑ προσέφερε:

7.289 θέσεις υποστήριξης και θεραπείας για άτομα με πρόβλημα χρήσης ή εξάρτησης από ναρκωτικά, μέσα από τα προγράμματά του στην κοινωνία, στο σύστημα απονομής ποινικής δικαιοσύνης και για εξαρτημένα άτομα που διαβιούν στον δρόμο.

4.570 θέσεις θεραπείας προσφέρθηκαν σε μέλη οικογενειών, γονείς, συζύγους/συντρόφους, αδέρφια, παιδιά και σημαντικούς άλλους, ανθρώπων με πρόβλημα χρήσης.

Για την πλειονότητα όσων απευθύνθηκαν στο ΚΕΘΕΑ μέσα στο 2020, η εμπλοκή με τη χρήση άρχισε περίπου στα 15 τους έτη με κάνναβη. Στα 18 παγιώνεται η χρήση της ουσίας την οποία δηλώνουν ως κύρια ουσία κατάχρησης 14 περίπου χρόνια αργότερα, τη στιγμή που ζητούν θεραπεία από το ΚΕΘΕΑ. Για το 42,8% η ουσία αυτή είναι η ηρωίνη, για το 33,6% η κάνναβη, ενώ συνεχίζεται η αύξηση στη χρήση κοκαΐνης ως κύριας ουσίας με 17,8% το 2020 έναντι 14,2% το 2019.

Τα απαγορευτικά μέτρα και ο φόβος για την πανδημία μείωσαν κατά 12% τη ζήτηση θεραπείας μέσα στο 2020, ιδίως από εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Τα θεραπευτικά προγράμματα στράφηκαν σε εκτεταμένη αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων για τη διενέργεια συμβουλευτικών, θεραπευτικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.

Παράλληλα, ωστόσο, περιορίστηκε σημαντικά η εξωστρέφεια της θεραπευτικής διαδικασίας και η αλληλεπίδραση των θεραπευτικών προγραμμάτων με την κοινωνία. Σημαντικές δυσκολίες σηματοδότησαν οι επιπτώσεις της πανδημίας στην κοινωνία και την οικονομία για την κοινωνική επανένταξη των μελών του ΚΕΘΕΑ, αυξάνοντας τον κίνδυνο υποτροπής.

Μέσα στο 2020 το ΚΕΘΕΑ υποστήριξε επίσης 1.957  άτομα για την εξάρτηση από το αλκοόλ, την προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια, και την προβληματική χρήση του διαδίκτυο/gaming. Αυτούς του είδους οι εξαρτήσεις φαίνεται να απασχολούν όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια την ελληνική κοινωνία.

Παρά τις δυσκολίες, το 2020 το ΚΕΘΕΑ μπόρεσε να εξασφαλίσει τη θεραπευτική συνέχεια για τα μέλη του και να διατηρήσει ανοικτή την πρόσβαση σε βοήθεια για νέους/ες εξυπηρετούμενους/ες. Ταυτόχρονα, προχώρησε στην υλοποίηση του σχεδιασμού του στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, ενισχύοντας το εθνικό δίκτυο υπηρεσιών με νέες μονάδες για διαφορετικές μορφές εξάρτησης και για ειδικές ομάδες πληθυσμού, όπως τα άτομα με διπλή διάγνωση, χρήστες και χρήστριες στον δρόμο και νεαρά άτομα με πρόβλημα χρήσης και παραβατικότητας.

Από τα τέλη του 2019 και μέχρι στιγμής έχουν τεθεί σε λειτουργία 29 νέες μονάδες.

Η προσπάθεια αυτή είναι σημαντική όχι μόνο για την κάλυψη αναγκών που χρονίζουν αλλά και όσων θα προκύψουν τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας των άμεσων και έμμεσων αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας στο φαινόμενο των εξαρτήσεων. Τα προγράμματα πρόληψης και θεραπείας των εξαρτήσεων αποτελούν κοινωνική αναγκαιότητα και χρειάζεται να υποστηρίζονται σταθερά με υλικούς και ανθρώπινους πόρους.