Μια αναδρομή στις βουλευτικές εκλογές του 2019

Οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 2019 διεξήχθησαν στις 7 Ιουλίου. Ήταν πρόωρες εκλογές, οι οποίες προκηρύχθηκαν από την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, μετά την ήττα του κυβερνώντος κόμματος στις ευρωεκλογές και στις αυτοδιοικητικές εκλογές του ίδιου έτους.^[1] Για τη διεξαγωγή των εκλογών, στήθηκαν 21.185 βασικά εκλογικά τμήματα και 295 ειδικά εκλογικά τμήματα ετεροδημοτών.

Πρώτο κόμμα ήλθε η Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 39,85% και 158 έδρες, δεύτερο κόμμα ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς με 31,53% και 86 έδρες, τρίτο κόμμα το Κίνημα Αλλαγής με 8,10% και 22 έδρες, τέταρτο κόμμα το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας με 5,30% και 15 έδρες, πέμπτο κόμμα η Ελληνική Λύση με 3,70% και 10 έδρες και έκτο κοινοβουλευτικό κόμμα το Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής με 3,44% και 9 έδρες. Η κατανομή των εδρών έγινε με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.

Η συμμετοχή ανήλθε στο 57,78% και η αποχή στο 42,22%, επί των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.

Την επόμενη ημέρα, 8 Ιουλίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος έδωσε στον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκο Μητσοτάκη εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ορκίστηκε πρωθυπουργός την ίδια ημέρα, ενώ τα μέλη της κυβέρνησης ορκίστηκαν στις 9 Ιουλίου.

Το σύστημα εκλογής των μελών της Βουλής των Ελλήνων σε αυτές τις εκλογές είναι η ενισχυμένη αναλογική. Από τις 300 έδρες, οι 250 κατανέμονται με βάση το αναλογικό σύστημα. Στο κόμμα, που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων στο σύνολο της επικράτειας, παραχωρούνται, επιπλέον των εδρών που λαμβάνει, 50 ακόμη έδρες. Η επιπλέον παραχώρηση 50 εδρών γίνεται, επίσης, σε συνασπισμό συνεργαζόμενων κομμάτων, εφόσον ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων που τον απαρτίζουν, είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς κόμματος, που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων

Για να εισέλθει στη Βουλή ένα κόμμα χρειάζεται να συγκεντρώσει στην επικράτεια ποσοστό εγκύρων ψηφοδελτίων τουλάχιστον 3% του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στην επικράτεια όλοι οι εκλογικοί σχηματισμοί. Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία επιτυγχάνεται με ένα κόμμα ή συνασπισμό κομμάτων που κερδίζει τουλάχιστον τις μισές συν μία έδρα από το σύνολο των εδρών (151 από τις 300).

Πολιτικό πλαίσιο

Στις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Τσίπρα σύναψε νέο πρόγραμμα στήριξης της ελληνικής οικονομίας και παρά τη διάσπαση που υπέστη στο εσωτερικό του, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. κατάφερε να αναδειχθεί νικητής των εκλογών και να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού με τους Ανεξάρτητους Έλληνες, με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα.

Τρία χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 2018 έληξε ο μηχανισμός οικονομικής στήριξης της χώρας, αλλά με πολυετή επιτήρηση.

Τον Ιανουάριο του 2019, η κυβέρνηση έφερε προς κύρωση στη Βουλή των Ελλήνων τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία είχε υπογραφεί επτά μήνες πριν μεταξύ της Ελλάδας και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και αφορούσε το ζήτημα της ονομασίας της δεύτερης.Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, καθώς και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, τάχθηκαν κατά της συμφωνίας. Το γεγονός αυτό, επέφερε κυβερνητική κρίση, με αποτέλεσμα την αποχώρηση των ΑΝ.ΕΛ. από την κυβέρνησηΩστόσο, η κυβέρνηση κατάφερε να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, καθώς εκτός από τους βουλευτές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., την κυβέρνηση υπερψήφισαν ανεξάρτητοι βουλευτές που είχαν προηγουμένως διαγραφεί από το Ποτάμι και τους ΑΝ.ΕΛ.Ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές εκλογές.

Στις 26 Μαΐου 2019, διενεργήθηκαν οι ευρωεκλογές και οι εκλογές για τον α’ γύρο της τοπικής αυτοδιοίκησης του 2019. Στις ευρωεκλογές ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ηττήθηκε από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, λαμβάνοντας 23,75% έναντι 33,12% της Νέας Δημοκρατίας, γεγονός που ώθησε τον Έλληνα Πρωθυπουργό να θεωρήσει ότι δεν είχε τη λαϊκή νομιμοποίηση να συνεχίσει να κυβερνά μέχρι το τέλος της τετραετίας, σε μία αρκετά κρίσιμη περίοδο για την ελληνική οικονομία.

Προκήρυξη εκλογών

Η προκήρυξη των εκλογών πραγματοποιήθηκε περίπου 3,5 μήνες νωρίτερα από τη λήξη της προβλεπόμενης θητείας της κυβέρνησης Τσίπρα.

Το βράδυ των ευρωεκλογών, μετά την ήττα του κυβερνώντος κόμματος, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε τη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών Στις 10 Ιουνίου επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, για να του ζητήσει την πρόωρη διάλυση της Βουλής, επικαλούμενος την «παρατεταμένη προεκλογική περίοδο» των επόμενων μηνών και την επίπτωση που πιθανώς θα είχε στην ελληνική οικονομία. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε δεκτό το αίτημά του. Με Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο εκδόθηκε και θυροκολλήθηκε την επόμενη ημέρα, διαλύθηκε η Βουλή της ΙΖ΄ Περιόδου της Προεδρευόμενης Δημοκρατίας και προκηρύχθηκαν εκλογές για τις 7 Ιουλίου 2019, ημέρα Κυριακή.

Τα 20 κόμματα που συμμετείχαν στις Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2019, με το σύνολο των υποψηφίων ανά εκλογική περιφέρεια καθώς και τα ψηφοδέλτια επικρατείας, περιλαμβάνονται στην επίσημη ανακήρυξη από τον Άρειο Πάγο.

Δημοσκοπήσεις

 Δημοσκοπήσεις για τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2019

Οι δημοσκοπήσεις τον μήνα πριν τις εκλογές έδειχναν πρώτη τη ΝΔ με ποσοστά από 34-39,5%, δεύτερο το ΣΥΡΙΖΑ με 22-27,5%, τρίτο κόμμα το ΚΙΝΑΛ με ποσοστά από 6-8% και τέταρτο το ΚΚΕ 3,8-6,6%.

Το exit poll έδινε ΝΔ 38-41%, ΣΥΡΙΖΑ 29-32%, ΚΙΝΑΛ 7-9%, ΚΚΕ 5-6%, ΜέΡΑ25 2,8-3,8%, Χρυσή Αυγή 2,7-3,4%, Ελληνική Λύση 3,5-4,5%.