Όσα πρέπει να γνωρίζετε για την τροφική αλλεργία

Η τροφική αλλεργία είναι μια μη φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε ορισμένα τρόφιμα.

Αυτό συμβαίνει επειδή παράγονται αντισώματα ενάντια στην πρωτεΐνη της τροφής και αυτή η διαδικασία προκαλεί φλεγμονή. Η πρωτεΐνη αυτή αποτελεί το αλλεργιογόνο. Από τη στιγμή που το ανοσολογικό σύστημα εκλάβει μια τροφή ως επικίνδυνη για τον οργανισμό, παράγει ειδικά αντισώματα εναντίον της ώστε να την εξουδετερώσει.

Η αντίδραση του οργανισμού μπορεί να επηρεάσει το αναπνευστικό σύστημα, την γαστρεντερική οδό, το δέρμα ή το καρδιαγγειακό σύστημα.

Οι περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις που προκαλεί μια τροφική αλλεργία είναι ήπιες. Ωστόσο, σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών, μπορεί να υπάρξουν σοβαρές αντιδράσεις όπως το αναφυλακτικό σοκ, το οποίο είναι δυνητικά απειλητικό για τη ζωή.

Τροφική αλλεργία έχει περίπου 2% του ενήλικου πληθυσμού και 5% των παιδιών. Στα παιδιά, οι περισσότερες τροφικές αλλεργίες εμφανίζονται νωρίς και υποχωρούν ύστερα από λίγα χρόνια.

Κατηγορίες αλλεργιών

Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι αλλεργίες που εμφανίζονται με τη μεσολάβηση της ανοσοσφαιρίνης Ε (IgE).

Τα συμπτώματα προέρχονται από το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού και παράγουν αντισώματα που ονομάζονται αντισώματα Ανοσοσφαιρίνης Ε (IgE). Αυτά τα αντισώματα IgE αντιδρούν με ένα συγκεκριμένο τρόφιμο.

Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι αλλεργίες που εμφανίζονται χωρίς την μεσολάβηση της-IgE. Άλλα τμήματα του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού αντιδρούν σε ένα συγκεκριμένο τρόφιμο. Η αντίδραση αυτή προκαλεί συμπτώματα, αλλά δεν περιλαμβάνει αντισώματα IgE. Κάποιος μπορεί να έχει αλλεργίες στα τρόφιμα με τη μεσολάβηση της IgE και με τη μεσολάβηση της IgE.

Τροφές που ευθύνονται

Τροφική αλλεργία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε τροφή.

Ωστόσο, 8 τροφές είναι αυτές που ευθύνονται για το 90% των τροφικών αλλεργιών παγκοσμίως: Γάλα, αυγό, σόγια, σιτηρά (στα παιδιά), φιστίκια, καρύδια, σαλιγκάρια, ψάρι (σε παιδιά και ενήλικες). Οι τέσσερις τελευταίες τροφές είναι αυτές που μπορεί να προκαλέσουν και τις πιο επικίνδυνες αλλεργικές αντιδράσεις.

Τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας συνήθως εμφανίζονται μέσα σε λεπτά ή λίγες ώρες μετά τη λήψη της τροφής. Σε άτομα που είναι πολύ ευαίσθητα, ακόμη και η οσμή ή η επαφή με το συγκεκριμένο τρόφιμο μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.

Τι συμβαίνει στην τροφική αλλεργία

1. Λήψη της τροφής
2. Η τροφή φτάνει στο στομάχι και το λεπτό έντερο όπου διασπάται, με ατελή πέψη των πρωτεϊνών
3. Οι ακέραιες πρωτεΐνες περνούν από το τοίχωμα του εντέρου και απορροφούνται στην κυκλοφο
4. Το ανοσολογικό σύστημα τις αντιλαμβάνεται ως επιβλαβείς και παράγει αντισώματα εναντίον τους για να τις απομακρύνει
5. Οι αλλεργικοί παράγουν αντισώματα τύπου IgE εναντίον αυτών των πρωτεϊνών
6. Οι IgE συνδέονται στην επιφάνεια μαστοκυττάρων και βασεοφίλων και είναι έτοιμες να αντιδράσουν σε επόμενη έκθεση στο αλλεργιογόνο

Επανέκθεση στην τροφή

1. Ο αλλεργικός ασθενής ξανατρώει την τροφή στην οποία έχει ευαισθησία
2. Η πρωτεΐνη εισέρχεται στην κυκλοφορία και συνδέεται με δύο γειτονικές IgE στην επιφάνεια του κυττάρου
3. Αυτό προκαλεί ενεργοποίηση των μαστοκυττάρων και βασεοφίλων, με αποτέλεσμα να εκκρίνουν διάφορες ουσίες που βρίσκονται στα κοκκία τους
4. Τα κοκκία αυτά περιέχουν περισσότερες από 40 διαφορετικές ουσίες, όπως: ισταμίνη, προσταγλανδίνες λευκοτριένες κ.α.

Οι πιο συχνές τροφικές αλλεργίες

Τροφική αλλεργία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε τροφή.

Οι περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις που προκαλούνται πιο συχνά στα παιδιά είναι από γάλα, αυγό, σόγια και σιτηρά. Συχνά  στα παιδιά αλλά και στους ενήλικες προκαλούνται από φυστίκια, ψάρι, σαλιγκάρια και καρύδια.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα σε μια τροφική αλλεργία συνήθως εμφανίζονται μέσα σε λεπτά ή λίγες ώρες μετά τη λήψη της τροφής.

Σε άτομα με μεγάλη ευαισθησία, έστω και η οσμή ή επαφή με το υπαίτιο τρόφιμο ενδέχεται να προκαλέσει μια αλλεργική αντίδραση. Τα συμπτώματα δεν είναι τα ίδια σε όλους τους ανθρώπους. Το ίδιο τρόφιμο μπορεί να προκαλέσει εντελώς διαφορετικό τύπο και βαρύτητα συμπτωμάτων σε διαφορετικούς ανθρώπους.

Στον ίδιο άνθρωπο, η ίδια τροφή μπορεί να προκαλέσει ποικίλα συμπτώματα, που μπορεί να διαφέρουν στην βαρύτητα, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας συνήθως προέρχονται από τρία συστήματα:

• Δερματικές εκδηλώσεις
• Εκδηλώσεις από το αναπνευστικό (μύτη, λαιμός, πνεύμονες)
• Εκδηλώσεις από το πεπτικό

Σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις

Οι περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις που οφείλονται σε τρόφιμο, είναι ήπιες.

Ένα μικρό ποσοστό περιπτώσεων όμως, μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο. Αυτές οι αντιδράσεις αποτελούν τη λεγόμενη αναφυλακτική αντίδραση ή αλλεργικό shock. Τα συμπτώματα μιας σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης μπορεί να είναι:

1. Αναπνευστικό: Δυσχέρεια αναπνοής, δυσκολία στην κατάποση με βράγχος φωνής, δυσφορία στο στήθος, οίδημα στο στόμα, τη γλώσσα ή το λάρυγγα
2. Καρδιοαγγειακό: Πτώση αρτηριακής πίεσης, ταχυκαρδία, απώλεια συνείδησης

Σε μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν αναφυλακτική αντίδραση είναι όσοι έχουν ευαισθησία σε ξηρούς καρπούς, ιστορικό άσθματος, ασθενείς που έχουν ήδη εκδηλώσει αναφυλακτική αντίδραση στο παρελθό καθώς επίσης και σε όσους έχει αποτύχει ή δεν ήταν η κατάλληλη μια θεραπευτική αγωγή.

Σε πολλές περιπτώσεις η αντίδραση μπορεί να εκδηλωθεί σε δύο φάσεις (διφασική). Η άμεση φάση είναι σε λεπτά ως δύο-τρεις ώρες από τη λήψη του τροφίμου και η Όψιμη φάση είναι 6-8 ώρες μετά τη λήψη του τροφίμου.

Πώς διαγιγνώσκεται μια τροφική αλλεργία

Μια τροφική αλλεργία μπορεί να διαγνωστεί με σωστή και λεπτομερής λήψη του ιστορικού.

Επίσης, υπάρχουν δερματικές δοκιμασίες και ειδικές εξετάσεις του αίματος (RAST) που μπορούν να βοηθήσουν στην εξακρίβωση του αιτίου, αλλά και άλλων τροφών, συγγενών με αυτό που θα πρέπει να αποφεύγει ο πάσχων.

Αντιμετώπιση

Οι ήπιες αντιδράσεις αντιμετωπίζονται με αντιϊσταμινικά και κορτιζονούχα φάρμακα.

Το φάρμακο εκλογής στην αντιμετώπιση των οξέων, σοβαρών αντιδράσεων, είναι η αδρεναλίνη. Τα βασικότερα μέτρα στην αντιμετώπιση της τροφικής αλλεργίας είναι η έγκαιρη εντόπιση και εξακρίβωση του αιτίου και η πλήρης αποφυγή του.

Ζώντας με τροφική αλλεργία

Δίαιτα αποφυγής για 2-3 χρόνια, μπορεί να οδηγήσει στα παιδιά σε εξάλειψη του προβλήματος (εξαρτάται από την τροφή).  Η τροφική αλλεργία σε ξηρούς καρπούς, ψάρι και θαλασσινά συνήθως όμως παραμένει εφ’όρου ζωής.

Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για την ριζική εξάλειψη του προβλήματος. Απόλυτη και αυστηρή αποφυγή, είναι ο μόνος τρόπος να αποφύγουμε μια αλλεργική αντίδραση. Θα πρέπει να διαβάζετε πάντα τις διατροφικές ετικέτες των τροφίμων.

Δεν υπάρχει τρόπος να ξέρετε πώς μπορεί να εξελιχθεί μια αλλεργική αντίδραση, γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα και γρήγορα.

diatrofi.gr