Συνέντευξη με την πρώτη τρανς γυναίκα που έκανε στη Θράκη αλλαγή φύλου στη ταυτότητά της

Πριν από λίγες μέρες, μια είδηση έκανε το γύρο του διαδικτύου: «Η πρώτη αλλαγή φύλου στην ταυτότητα στη Ξάνθη!»

Όλα όμως τελείωναν εκεί. O Μουσταφά Τσολάκ Αλή όμως από το “radikal,gr” σκέφτηκε ότι «κανείς δεν ενδιαφέρεται για τη γυναίκα που έκανε αλλαγή φύλου στην ταυτότητα; Ποια είναι; Τι έχει ζήσει; Ποιες θυσίες έκανε; Πώς έφτασε ως εδώ;». Μάλιστα ο ίδιος αναφέρει πριν τη συνέντευξή του ότι «με τη Σουλτάν είχαμε κοινούς φίλους και κυρίως κοινό δικηγόρο. Την γνώρισα στο ωραίο ταβερνάκι που είχε –και δυστυχώς έκλεισε– στη Ξάνθη, γίναμε φίλοι».

Παρακάτω θα διαβάσετε την ιστορία της πρώτης τρανς γυναίκας που έκανε αλλαγή φύλου στην ταυτότητα… η οποία τυχαίνει να είναι και απ’ τη Μειονότητα της Θράκης.

Ας ξεκινήσουμε…. Πότε αντιλήφθηκες ότι έχεις μια διαφορετική σεξουαλική ταυτότητα;

– Η αλήθεια είναι ότι άργησα να καταλάβω τη σεξουαλική μου ταυτότητα. Από τότε που ξέρω τον εαυτό μου είχα μια θηλυπρέπεια και μ’ άρεσαν τα κοριτσίστικα παιχνίδια. Βέβαια, νωρίτερα, όταν ήμουν εννέα χρονών, από δυο άτομα από πολύ κοντινό συγγενικό περιβάλλον –που ήταν πολύ μεγαλύτερα μου– βιάστηκα. Αυτό κράτησε για αρκετό διάστημα, ακόμα το θυμάμαι και μού προκαλεί πολύ πόνο.

Μετά, αφού αντιλήφθηκες την σεξουαλική του ταυτότητα, πώς προχώρησε η διαδρομή; Πώς το είπες στους φίλους σου, στην οικογένεια σου, και πώς αντέδρασαν εκείνοι;

– Εκείνες τις εποχές ήταν πολύ πιο δύσκολα όλα. Δεν υπήρχαν ούτε οργανώσεις ούτε τίποτα για να μπορέσεις να ζητήσεις κάποια βοήθεια. Αρκετά δυσκολεύτηκα. Ήμουν μονή μου. Τότε είχα και δυο μαγαζιά, ένα κομμωτήριο κι ένα καφέ, κι έβλεπα πως άρχιζε ο κόσμος να απομακρύνεται σιγά σιγά κι εγώ η ιδία απομακρυνόμουν γιατί ένιωθα ντροπή και νόμιζα ότι όλος ο κόσμος με κατακρίνει, και φοβόμουν. Εκείνες τις εποχές ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα. Πολύ λίγοι, κάποιοι φίλοι μου, ειδικά μια το είχε καταλάβει και προσπαθούσε να με κάνει να το ομολογήσω για να νιώσω καλά, αλλά εγώ από φόβο δεν δεχόμουν τίποτα. Γινόμουν ακόμα πιο σκληρή και άγρια, και όσο μπορούσα πιο «μπρουτάλ». Είχα δεχτεί από κάποιους μπούλινγκ και γενικά κρυβόμουν. Ο πατέρας μου το υποψιάστηκε και με ρώτησε αν έχω κάποιο θέμα, και η απάντηση μου ήταν ότι, ναι, μ’ αρέσουν άνθρωποι απ’ το ίδιο φύλο. Βεβαία πληγώθηκε πολύ, από τότε ήμασταν κάπως πιο απόμακροι μεταξύ μας. Η μητέρα μου δεν έμαθε τίποτα, ήταν άρρωστη τότε και ήμουν μονή μου, με φόβο για το άγνωστο.

Σε μια συντηρητική περιοχή όπως η Θράκη, η Ξάνθη… και κυρίως όταν μιλάμε για τη Μειονότητα, αυτός ο συντηρητισμός θα έλεγα είναι δεκαπλάσιος… Πρέπει να είναι δύσκολο να κάνεις τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι έχεις μια διαφορετική σεξουαλική ταυτότητα. Δέχτηκες ποτέ λεκτικές ή και σωματικές επιθέσεις;

– Ήταν δύσκολα τότε, όπως είπα, άλλες εποχές, πολύ πιο συντηρητικές, σίγουρα πολλές φορές ήμουν θύμα μπούλινγκ από αγνώστους, και από το συγγενικό περιβάλλον μου είχαν αρχίσει να με βλέπουν σαν να έχω «αρρώστια». Όπως κι έχω ακούσει κάποια που το είπε κι αυτό: «Μην τόν πλησιάζετε, μην κολλήσει κανείς αρρώστια»… (γελάει)…Τι καμένα μυαλά!

Όταν δέχτηκες λεκτική ή και σωματική επίθεση, πώς αντέδρασες;

– Από τη στιγμή που δεν υπήρχε αποδοχή, τι θα μπορούσα να κάνω; Ήδη με θεωρούσαν οι πιο πολλοί κάτι άρρωστο, κακό, πώς θα μπορούσα να ζητήσω βοήθεια; Τώρα μιλάμε για την εποχή του ’90. Ευτυχώς τότε άρχισα να γνωρίζω τα πρώτα lgbt άτομα, και κάπως ένιωσα ότι δεν είμαι μόνο εγώ. Βέβαια μέσα μου υπήρχε η απόλυτη μοναξιά.

Η μετάβαση απ’ τον Οκτάι στη Σουλτάν… ποιους πόνους και τι «κυρώσεις» σού δημιούργησε; Σέ επηρέασε κι επαγγελματικά;

– Είναι πολύ δύσκολη αυτή η μετάβαση από Οκτάι σε Σουλτάν. Μεγάλη απόφαση που θέλει πολύ σοβαρή σκέψη και θυσίες. Χάνεις πολλούς γύρω σου. Σ’ ένα μεγάλο δάσος με λύκους είσαι μονή σου ανυπεράσπιστη σαν μικρό αρνάκι. Θέλει δύναμη, τόλμη και τσαμπουκά λίγο, νομίζω. Πολλές φορές όταν κοιτάζω πίσω μου, το παρελθόν μου με τρομάζει, μου φαίνεται βουνό όλο αυτό που έζησα και χαίρομαι που τα κατάφερα.

Μετά ξεκινάει η ζωή σου στην Αθήνα. Η μετακόμιση σου στην Αθήνα ήταν κάτι που επέλεξες εσύ ή ήταν μια «φυγή» απ’ την ανεπάντεχη κοινωνική καταπίεση;

– Δεκαπέντε χρόνια της ζωής μου τα πέρασα στην Αθήνα. Δεν ήταν επιλογή μου να φύγω, απλά έφυγα επειδή πνιγόμουν πια στην Ξάνθη. Την αγαπούσα πολύ την πόλη μου, αλλά πνιγόμουν, ήξερα ότι θα κάνω κακό στον εαυτό μου… Όπως πήγα να κάνω κι όλας. Είχα αποφασίσει να αυτοκτονήσω! Είχα το κομμωτήριό μου στον τρίτο όροφο. Είχα πάρει κάποια φάρμακα να ζαλιστώ, ώστε μετά να πηδήξω στο κενό. Νόμιζα πως ήμουν βάρος στους γύρω μου. Ότι τούς έκανα κάποιο κακό. Χαιρέτησα αυτούς που ήθελα να δω τελευταία φορά, χωρίς βεβαία να καταλάβουν εκείνοι, και πήγα στο κομμωτήριό μου εκείνη την νύχτα να αυτοκτονήσω. Είχα βάλει και ώρα(γελάει), στις 10 το βράδυ θα αυτοκτονούσα. Και προσευχήθηκα, ζήτησα, αν έπρεπε να ζήσω, να γίνει ένα θαύμα. Και είχε γίνει 10 η ώρα, είχα πάρει το πρώτο χάπι. Τότε είχαν βγει τα πρώτα κινητά που ήταν σαν παντόφλες, τεράστια. Χτύπησε το κινητό μου, και ήταν μια τρανς γυναίκα που είχα γνωρίσει στη Ξάνθη πριν κάνα δυο χρόνια. Και μού πρότεινε να πάω Πάτρα, γιατί με χρειαζόταν. Τότε, χωρίς δεύτερη σκέψη, την άλλη μέρα το πρωί, με 10.000 δραχμές στην τσέπη μου, έφυγα από την Ξάνθη. Ήταν ένα σημάδι για μένα… Ήξερα ότι αν έμενα ακόμα λίγο στην Ξάνθη, θα έκανα κακό στον εαυτό μου. Τώρα μπορεί και να μην ζούσα.

Έχεις κάνει διάφορες δουλειές στην Αθήνα. Αυτό περιλαμβάνει και τη σεξεργασία;  Αν ναι, ποια ήταν η συμπεριφορά της ελληνικής κοινωνίας προς τις σεξεργάτριες;

– Ήξερα πως θα με ρωτήσεις κάτι τέτοιο, και χαίρομαι. Λοιπόν, αυτό που θέλω να πω σε αυτό το θέμα είναι, και στην κοινωνία που εύκολα κρίνει χωρίς να ξέρει, είναι ότι… εκείνες τις εποχές, αλλά ακόμα και τώρα δεν άλλαξαν πολλά πράγματα, η σεξεργασία ήταν μονόδρομος. Καμία μας δεν το έκανε επειδή το γούσταρε, έπρεπε να επιβιώσουμε με κάποιον τρόπο. Ζούμε στην Ελλάδα, σε μια κοινωνία πολύ συντηρητική, και μια τρανς γυναίκα για να μπορεί να κάνει την μετάβαση της και να ζήσει χρειάζεται λεφτά . Δουλειές ποτέ, κανείς δεν μας έδινε. Ήμασταν ως τελευταία τα μιάσματα, η ντροπή της κοινωνίας. Αποδοχή δεν υπήρχε. Έπρεπε να ζήσεις, και ο μονός τρόπος που απέμενε ήταν αυτός, να είσαι σεξεργάτρια, εκτός και αν σε βοηθούσαν η δικοί σου ή ήσουν πλούσια και δεν είχες ανάγκη. Έτσι κι εγώ το ξεκίνησα δειλά δειλά αυτό, για να μπορώ να ζήσω και να κάνω τις επεμβάσεις που ήθελα. Με την βοήθεια λίγο της φίλης μου, της Ζέλμας, που είχα γνωρίσει εκεί, βρέθηκα στα σκοτεινά σοκάκια της Αθήνας, μόνη και ανυπεράσπιστη σε κάθε κίνδυνο.

Στην αρχή με βοήθησε η Ζέλμα (που την δολοφόνησαν), πέρασα πολλά μπορώ να πω, δεν ήταν εύκολη ζωή, ειδικά τότε. Με μαχαίρωσαν, με βίασαν με απειλή όπλου, με ξεφτίλισαν, με έδειραν. Έφαγα ξύλο. Είχα μπει βαθιά μέσα στη νύχτα της Αθήνας. Αυτά που ζούσαμε πρέπει να τα ζήσεις για να τα καταλάβεις. Δεν υπάρχουν λόγια να τα εξηγήσω. Μοναξιά, πόνος, αλλά υπήρχαν και στιγμές χαράς. Ερωτεύτηκα ,αγαπήθηκα, γέλασα, διασκέδασα, με λάτρεψαν,  και αυτές οι στιγμές ήτανε που μού δίνανε δύναμη να συνεχίσω και μην χαθώ στο βούρκο. Γνώρισα και διάσημο κόσμο και τη χλιδή. Αλλά πάντα ήμασταν τα παιδιά ενός κατωτέρου θεού. Δύσκολες εποχές, γι’ αυτό και όταν κοιτάζω πίσω μου τρομάζω κάποιες φορές.

Σ’ αυτή τη περίοδο γνωρίζεις και μια από τις πιο διάσημες τρανς γυναίκες της Ελλάδας, τη Πάολα Ρεβενιώτη, και γίνεστε φίλες, έτσι; Μετά τη γνωριμία σου με την Πάολα ξεκινάς τον ακτιβισμό για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+;

– Ναι, είναι η λατρεμένη μου η Πάολα. Δεν είμαστε κολλητές, απλά την ξέρω. Δουλεύαμε μαζί στην ίδια λεωφόρο, ερχόταν κάποιες φορές, ανάβαμε ένα τσιγαράκι, τα λέγαμε, και πάντα ήταν καλή και με συμβούλευε. Κάποτε ήταν το ΣΑΤΕ, το σωματείο που ήταν η Πάολα πρόεδρος και η συχωρεμένη Γαλανού γραμματέας. Κι έζησα ένα πολύ δυσάρεστο γεγονός, με είχαν δείρει πολύ και αξέχαστο θα μού μείνει που με βοήθησαν τότε η Πάολα με τη Γαλανού. Ένα τηλεφώνημά της έφτασε να αλλάξουν όλα, και η συμπεριφορά απέναντί μου. Ήμουν μέλος του σωματείου, γενικά τρέχαμε για διάφορα θέματα, για τα δικαιώματα τον lgbti ατόμων, για ορατότητα και για μια ίση ζωή. Δεν ζητούσαμε κάτι τρελό, αλλά τα αυτονόητα. Ίσα δικαιώματα στην εργασία, ασφάλεια, αποδοχή… Και διάφορα άλλα, που για τους στρειτ είναι αυτονόητα. Δεν υπάρχει το διαφορετικό για μένα, όλοι είμαστε άνθρωποι, έχουμε δικαίωμα στη ζωή και την αγάπη. Οι ταμπέλες είναι για τους δρόμους, όχι για τους ανθρώπους. Εδώ στην Ξάνθη έχουμε και μια ομαδούλα, την Πολύχρωμη Πολυπολιτισμική Ομπρέλα Ξάνθης, και κάνουμε ό,τι μπορούμε για την ορατότητα τον lgbti ατόμων στην επαρχία. Κάνουμε διάφορες εκδηλώσεις, προβολές και ομιλίες. Βέβαια τελευταία είμαστε λίγο σε αδράνεια, όλοι μας έχουμε διάφορα δικά μας θέματα και δεν έχουμε χρόνο. Και για να πω την αλήθεια, έχουμε υποστήριξη πιο πολύ στρειτ κόσμου παρά lgbt. Καλό και αυτό, και σημαντικό.

Και… ύστερα από χρόνια, επιστροφή στην Ξάνθη. Τι είχε αλλάξει όταν γύρισες; Κυρίως στον τρόπο και τη συμπεριφορά στους LGBTQ+;

– Ναι, μετά από πολλά χρόνια γύρισα πίσω… Δεν μπορούσα μακριά από εδώ, μου έλειπαν τα πάντα, η οικογένειά μου, κάποιοι φίλοι μου που δεν με άφησαν λεπτό μόνη όσο ήμουν μακριά, ειδικά μια που είναι όντως μια και μοναδική και την αγαπώ πολύ. Η Ξάνθη ήταν πάντα λίγο παραπάνω προοδευτική από τις γύρω πόλεις. Όταν γύρισα ήμουν λίγο τρομαγμένη, αν θα μπορέσω να ζήσω εδώ, να επιβιώσω, άλλα χάρη σε μια άλλη αγαπημένη που την γνώρισα εκείνη την εποχή, ήταν καθηγήτρια στη Ξάνθη, με πλησίασε, με βοήθησε να γνωρίσω όλους αυτούς τους όμορφους ανθρώπους που γνώρισα, χάρη σ’ αυτήν απόκτησα πολύ μεγάλο κύκλο γνωριμιών. Και γενικά με αγκάλιασε ο κόσμος εδώ. Καλά, δεν είναι όλα ρόδινα, υπάρχουν παντού και αυτοί που με μισούν, άλλα ειλικρινά, μετά από τόσα χρόνια με τόσο κόπο και πόνο, κατάφερα κι έφτασα εδώ και δεν με νοιάζει τίποτα, δεν δίνω σημασία πια. Και όσοι με γνωρίζουν, με ξέρουν και από πριν και τώρα, ότι δεν άλλαξε τίποτα και πάντα είμαι ανοιχτή να δώσω ό,τι μπορώ, ξέρουν και το ποσό αγαπώ τους ανθρώπους. Δεν ήταν ακριβώς όπως τα περίμενα όταν γύρισα, άλλα νιώθω ασφάλεια και πολλή αγάπη, περισσότερο από ξένο κόσμο παρά από δικούς μου ανθρώπους. Ειδικά τα τελευταία τρία χρόνια δεν ήταν ό,τι το καλύτερό μου, πέρασα πολύ άσχημες καταστάσεις, άλλα αφού κατάφερα πάλι να είμαι όρθια όσο μπορώ, αυτό μου δίνει δύναμη. Ευχαριστώ πολύ αυτούς που πάντα ήταν διπλά μου τελευταία.

Έκανες και μια προσπάθεια ν’ ανοίξεις ένα μαγαζί… Και αν δε μ’ απατά η μνήμη μου, δεν ήθελαν να σού νοικιάσουν μαγαζί επειδή είσαι τρανς. Τι είχε συμβεί τότε;

– Ναι, το έζησα και αυτό (γελάει)… Όπως είπα, όλα δεν είναι ρόδινα, υπάρχουν και οι γλυκούληδες που λέω εγώ (γελάει)… Είχα νοικιάσει μαζί με μια φίλη μου ένα μαγαζί από μια κυρία πολύ γλυκιά, για να κάνουμε ένα μικρό ταβερνάκι, άλλα μόλις γνώρισα τον γιο αυτής της κύριας, μόλις με είδε ήταν πολύ κρύος, και μετά από λίγο μάς πήρε τηλέφωνο η μαμά του να μας πει ότι ακυρώνει το συμβόλαιο, και ο λόγος είναι πως είδε έμενα και δεν θέλει να το δώσει. Πολύ στενοχωρημένη, ήταν και γλυκιά γυναίκα. Γι’ αυτό και δεν προχώρησα την υπόθεση, γιατί θα ταλαιπωρούσα τη γυναίκα αυτήν. Πάει, πέρασε πια. Να είναι καλά όλοι τους.

Εντέλει στις 14 Νοέμβρη πήρες την καινούργια σου ταυτότητα. Μετά από αγώνα τόσων ετών, ως μια δικαιωμένη τρανς γυναίκα, πώς νιώθεις;

– Ακόμα δεν βγήκε η απόφαση, αλλά 90% ναι, θα είναι θετική. Νομίζω πια ότι αυτό είναι καλό για πολλά τρανς άτομα. Λίγο διευκολύνει την ζωή μας. Πολλές φορές σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες που πηγαίναμε, ή χρειαζόμασταν κάποιο χαρτί, βλέπαν άλλο όνομα και άλλη εμφάνιση, και πολλές φορές ήταν ενοχλητικό αυτό, να σε κοιτάν σαν να είσαι εξωγήινος ή να σε αποκαλούν επίτηδες «κύριε», ή να σε χλευάζουν. Πιστεύω επίσης ότι θα βοηθήσει λίγο και με το θέμα της εργασίας, και γενικά θα διευκολύνει λίγο τη ζωή μας. Χαίρομαι πάντως, και εύχομαι σε ακόμα καλύτερα. Αν και η κοινωνία μας θέλει ακόμα πολλή δουλειά και ενημέρωση. Επίσης θέλω να ευχαριστήσω τον δικηγόρο μου, Γιάννη Πατζανακίδη, που με υπερασπίστηκε αμισθί και με στήριξε όλα αυτά τα χρόνια.

Το ότι το πρώτο τρανς άτομο που έκανε αλλαγή ταυτότητας στη Θράκη, με απόφαση δικαστηρίου, προέρχεται από τη Μειονότητα, τι εντυπώσεις δημιούργησε στη περιοχή και γενικά στην LGBTQ+ κοινότητα; Ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις που δέχτηκες;

– Μέχρι στιγμής κάτι  κακό δεν άκουσα, ούτε και θέλω ν’ ακούσω, και αν ακούσω δεν με νοιάζει. Αρκετά αυτό με τον κόσμο. Καιρός να σκεφτώ έμενα πια. Αλλά είδα πολλή αγάπη και αγκαλιά μόλις ακούστηκε αυτό. Ξένους και γνωστούς και φίλους. Άλλωστε ποτέ δεν κρύφτηκα όταν γύρισα. Ξέρω ποια είμαι, και όποιος με αγαπήσει να με αγαπήσει όπως είμαι. Εγώ πάντως πάντα θα χαμογελώ, και ας προσπαθούν να με πληγώσουν κάτι λίγοι. Λατρεύω την Ξάνθη μου.

Τι θα ήθελες να πεις από δω σε LGBTQ+ άτομα που προσπαθούν να κρύψουν ή ακόμα και να καταπιέσουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα;

– Τι να πω; «Γεννιέσαι, δεν γίνεσαι… Ψηλά το κεφάλι και αγάπα τον εαυτό σου, ζήσε τη ζωή σου, όπως το δικαιούσαι… Οι εποχές αλλάζουν, έχει οργανώσεις, σωματεία για να ζητήσεις βοήθεια, δεν είσαι μονός… Προχώρα μπροστά… Αυτοί που θα σε απορρίψουν είναι αυτοί που δεν σ’ αγάπησαν ποτέ! Μην φοβάσαι, όλοι είμαστε άνθρωποι. Τα φιλιά μου.»

Κλείνοντας, τι σκέφτεσαι να κάνεις από ΄δω και πέρα για τα δικαιώματα των LGBTQ+ στην περιοχή; Έχεις στην ατζέντα σου κάτι συγκεκριμένο;

– Αυτήν τη στιγμή έχω κάποια θέματα και σοβαρά προβλήματα επιβίωσης να τακτοποιήσω, και δεν έχω πολύ χρόνο. Αλλά έχω στο μυαλό μου κάποια πράγματα, και στο μέλλον κάτι θα κάνουμε… Επίσης γράφω ένα βιβλίο για όλα όσα έζησα και είδα, με όλες τις λεπτομέρειες. Γράφω τις δίκες μου αλήθειες, και εύχομαι να καταφέρω να το τελειώσω μέχρι το καλοκαίρι. Μέχρι τώρα είχα πολλά θέματα οικογενειακά και διάφορα, και δεν μπόρεσα να το προχωρήσω…. Αυτά. Σας ευχαριστώ πολύ.

Μουσταφά Τσολάκ Αλή/Radikal.gr